125 jaar Faculteit der Godgeleerdheid aan de Vrije Universiteit - pagina 89

waar het om ging

88

denen, een keuze die samenhing met hun eigen achtergrond.89 Augustijn wijst daarbij op de centrale plaats die de kerk in het beleven van de dolerenden heeft ingenomen en op de eigen wijze van beleven. In korte tijd waren de dolerenden er in geslaagd een kerkelijke gemeenschap te vormen, totaal verschillend met die van de hervormden. Daarbij valt de grote organisatiekracht op. De dolerenden ‘hebben aangevoeld, dat in hun tijd een professionele aanpak van een grote vrijwilligersorganisatie levensnoodzakelijk was.’90 Een tweede element was de nadruk op de bijbel, met als keerzijde dat deze groep enigszins huiverig was voor het subjectieve element. Deze nadruk op het objectieve leidde ook tot de praktijk van de vroegdoop. Samenvattend noemt Augustijn als belangrijkste kenmerken de beklemtoning van het objectieve element, van Gods handelen in Woord en Sacrament, onafhankelijk van de mens, en anderzijds de visie op de kerk als een gemeenschap van volwassen gelovigen, door God geroepen tot dienst aan de wereld. Het is de zelfbewuste geesteshouding van de zich emanciperende burgerij. Tegenover deze atmosfeer wijst zijn collega Van den Berg op de invloed van de Nadere Reformatie in de Afscheiding. Niet voor niets werden de afgescheidenen door hun tegenstanders vaak van mysticisme beschuldigd. Inderdaad werd het afgescheiden leven gekenmerkt door een sterk op de persoonlijke ervaring gerichte geloofsbeleving. Het theocratische aspect, dat ook tot de erfenis van de Nadere Reformatie behoorde, was op de achtergrond geraakt. Voor velen draaide alles om de ‘ziel’ en haar ervaringen, om de grote vraag of men al bekeerd was, en zo ja, hoe ver men was gevorderd op de weg van het heil. Ook in de strikte levensstijl leefde de Nadere Reformatie voort. Zo kenden velen een puriteinse vorm van zondagsviering. Overigens heeft de hernieuwde oriëntatie op Calvijn de afgescheiden kerken mede bepaald en behoed voor een ‘eenzijdige, subjectief-bevindelijke instelling’.91 Het zijn deze verschillen in spiritualiteit die het eerste decennium van de Gereformeerde Kerken mede hebben bepaald. In de jaren daarna vloeiden de verschillende thema’s min of meer door elkaar. Er waren afgescheidenen die zich geraakt wisten door Kuypers idealen, en onder dolerenden was lang niet ieder geporteerd voor Kuypers constructies. Een en ander zou in 1905 leiden tot een synodale uitspraak, waarin verschillen in spiritualiteit verwoord en begrensd werden.

Faculteit der Godgeleerdheid; Perfect Service; pag 88

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen