125 jaar Faculteit der Godgeleerdheid aan de Vrije Universiteit - pagina 128

crisis der cultuur

logische eigenaardigheden. Wij mensen zijn verschillend van karakter en geaardheid, daarom denken wij ook verschillend. Aan de faculteit was er al in een vroeg stadium belangstelling voor dit tamelijk nieuwe vak. H. Bavinck had in zijn Kamper jaren een studie over de Beginselen der psychologie gepubliceerd en liet in zijn Amsterdamse jaren enkele van zijn leerlingen op een (godsdienst-) psychologisch onderwerp promoveren. Geelkerken verwierf in 1909 de doctorstitel op een studie over de nieuwere godsdienstpsychologie, Ubbink, getrouwd met een dochter van J. Woltjer, promoveerde in 1912 op een studie over William James. J. H. Bavinck promoveerde in 1919 te Erlangen op een studie over Heinrich von Suso.14 ‘Zou de psychologie voor het verstaan van de Openbaring niet van groot nut kunnen zijn?’15 Dat was de vraag die velen bezighield. Als derde kenmerk van deze tijd kan gewezen worden op een nieuwe openheid voor de cultuur. Daarbij ligt een directe lijn naar Kuypers leer der gemene gratie. In dit kader is het opvallend dat J. C. Aalders wees op de schaduwkanten van deze leer.16 Deze leer zou kunnen leiden tot een verwereldlijking. Een te grote openheid voor de cultuur betekent verlies van het eigene. Maar: die openheid was niet tegen te houden. Hier kan gedacht worden aan de grote rel op de vu rond de toneelvoorstelling Saul en David.17 Er deden zich ook problemen voor op het gebied van de schriftkritiek. Was Kuypers leer wel zo onfeilbaar als velen meenden? Dit alles leidde tot een sterke reactie, die kerkelijk gesproken gestalte kreeg op de Synode van Leeuwarden (1920).18 De verwachtingen ten aanzien van deze synode waren hooggespannen, zowel bij de vernieuwingsgezinden als bij de conservatieven. De eersten werden teleurgesteld, omdat heel duidelijk een rem werd gezet op de voortgaande vernieuwing van de kerken. De synode keerde zich tegen het lidmaatschap van de ncsv, sanctioneerde het optreden van de classis Middelburg die Netelenbos had afgezet en hield de gewenste vernieuwing van de belijdenis tegen. Een en ander werd neergelegd in een ‘getuigenis’ dat de synode liet uitgaan.19 De conservatieve krachten trokken aan het langste eind. Uiteindelijk zou de spanning tussen beide groepen uitlopen op een kerkscheuring. Het was in deze periode dat de faculteit haar weg moest zien te vinden. Daarbij was Bavinck ongetwijfeld de grote man, die, meer dan ande-

Faculteit der Godgeleerdheid; Perfect Service; pag 127

127

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen