'Hier leert de natuur ons zelf den weg' - pagina 97

groei en oorlog. de jaren 1933-1945

96

actieve stoffen konden worden gemaakt. De weg was nu vrij voor het indicatoronderzoek van allerlei dierlijke en plantaardige organismen. Hiertoe was een radioactief isotoop nodig dat een geschikte levensduur had voor biologisch onderzoek; radioactief fosfor (32P) bleek daarvoor erg geschikt. In het vu-laboratorium waren, zoals we hierboven zagen, verschillende metingen aan deze stof gedaan ter bepaling van de levensduur en nu richtte men zich ook op deze toepassing. In een samenwerkingsonderzoek met het fysiologisch-chemische laboratorium van de Stedelijke Universiteit werd 32P gebruikt als indicator in biologisch onderzoek, gericht op de stofwisseling van gezonde en zieke ratten en kippen. Na toedienen van het radioactieve fosfor (de indicator) werd een dier onthoofd en na sectie kon in een ionisatiekamer in kaart worden gebracht hoe het fosfor verdeeld was. Het onthoofden van de dieren schijnt geen prettige bezigheid te zijn geweest, een bloederig gebeuren en niet aan te raden voor mensen met een zwak hart.77 Naar aanleiding van deze onderzoekingen verscheen een zestal artikelen in de jaren 1937-1939, gepubliceerd samen met de biologen B. C. P Jansen – bekend omdat hij als eerste vitamine B1 in zuivere vorm heeft geïsoleerd78 – en M. J. L. Dols. De student Jan de Vries hield een voordracht voor de Nederlandsche Natuurkundige Vereeniging op 29 januari 1938 over ‘Kunstmatig radioactieve elementen en hun toepassing als indicator’.79 In 1938 werd er een belangrijke stap gezet naar een verdere ontwikkeling van het kernfysisch onderzoek. Besloten werd tot de aanschaf van een neutronengenerator bij Philips, waarvoor een bedrag van f 11.731,20 moest worden betaald. Terwijl het tekort op de vu-begroting in dat jaar opliep tot bijna f 40.000 kon deze aanschaf grotendeels worden gefinancierd met de rente van het vu-plan-1937. De neutronengenerator was dus feitelijk een cadeau van het vrouwencomité.80 Technici werden naar Philips gestuurd om vertrouwd te raken met het apparaat en na transport van Eindhoven naar Amsterdam werd de generator opgebouwd in de voormalige wiskundecollegezaal op de tweede verdieping van het natuurkundige laboratorium. De versneller was van het Cockcroft-Walton-type. De werking van een dergelijk apparaat is in grote lijnen als volgt: deuteronen ofwel kernen van zwaar waterstof (2H), worden versneld tot een energie van 600 keV. De benodigde hoogspanning voor de versnelling van deuteronen wordt verkregen met een Greinacher-aggregaat. Deze deute-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen