De beteekenis van het leerstuk der oorspronkelijke gerechtigheid voor de godgeleerde zedekunde - pagina 6
Rede bij de aanvaarding van het ambt van buitengewoon hoogleeraar aan de Vrije Universiteit te Amsterdam
8
Naar
den
aard
van
alle
leven
k o m t o o k uit het l e v e n G o d s
actie o p . D e z e actie G o d s s c h u i l t eerst i n het b e w u s t z i j n , is a c t i o i m m a nens, en treedt straks d o o r d e n w i l als actio transeuns naar b u i t e n . Ook
dit
komt
spiegelt
actie
treedt
op,
zich
af
in den mensch.
straks d o o r d e n w i l naar b u i t e n .
een
werk
des
menschen
bewerkt
G o e d e t h e o l o g i e nu ziet
G o d s i n a l l e w e r k des m e n s c h e n .
schelijken
O o k uit zijn l e v e n
o o k deze actie s c h u i l t eerst i n het bewustzijn en E l k e zedelijke actie
is h a a r p r o d u c t v a n een g o d d e l i j k e n en een m e n -
factor.
Hoe
nu
die
goddelijke
factor het b e w u s t z i j n
z o o v o o r als n a de b e k e e r i n g heeft de d o g m a t i e k
syste-
m a t i s c h uiteen te zetten en o v e r m i t s het g e l o o f o p het gebied
des
bewustzijns l i g t , doet zij af w a t de c r e d e n d a raakt, t e r w i j l de zedek u n d e z i c h bepaalt tot de agenda. D e g o d g e l e e r d e z e d e k u n d e w o r d t dan
dat
deel
der
systematische Heeren
heilige godgeleerdheid,
uiteenzetting
als n o r m a
dat tot taak heeft
v a n het v e r b a n d tusschen de wet
de des
v a n 's menschen zedelijk leven en de u i t i n g e n
v a n dit l e v e n z o o v o o r als na zijn b e k e e r i n g . V a n d a a r d a n o o k dat i k liever niet v a n ethiek o f m o r a a l spreek. Het
e t y m o l o g i s c h v e r s c h i l dezer t e r m e n is mij b e k e n d , d o c h
begrip
dat
hier
ten
grondslag
ligt
is te b r e e d v o o r
de
het
straks
ontwikkelde opvatting van zedekunde. Liefst
koos
i k den
naam van T h e o l o g i a practica, of dadelijke
g o d g e l e e r d h e i d , w a a r o n d e r onze wetenschap hier te l a n d e en elders oudtijds uit
bekend
waarom
voor
het
was.
spraakverwarring
schen
bodem
Deze
naam
g a a t : de p r a k t i j k , sedert
toch
drukt
zoo
verkapt clericalisme op
dezen n a a m opeischte
duidelijk
het d o e n , de a g e n d a . voor
Vrees
protestant-
een v a k dat het l e v e n
v a n d e n „ g e e s t e l i j k e n s t a n d " tot v o o r w e r p v a n o n d e r z o e k heeft, — h o u d t h i e r echter v a n t e r u g en d a a r o m blijft w e l niet anders o v e r d a n v a n z e d e k u n d e te s p r e k e n . E n o p d a t n u het z o o even gezegde o m t r e n t het b e g r i p van zedekunde,
wijl
het zoo v l a k ingaat tegen w a t i n onze eeuw en onze
d a g e n als b e g r i p v a n z e d e k u n d e is g e s t e l d d o o r m a n n e n die i k ver boven
mij acht, — niet a a n m a t i g e n d z o u schijnen, beroep i k mij
o p d e t h e o l o g e n uit d e n bloeitijd onzer gereformeerde T h e o l o g i e . Calvijn,
die
in
het
derde
b o e k zijner Institutie w e l een
korte
schets v a n het c h r i s t e l i j k l e v e n , d o c h geen z e d e k u n d e b e d o e l d e te g e v e n , k a n h i e r niet i n a a n m e r k i n g k o m e n .
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 19 september 1890
Inaugurele redes | 38 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 19 september 1890
Inaugurele redes | 38 Pagina's