Het mystiek-religieuze element in de Grieksche philologie - pagina 54

56 so wenig befähigt, ihre Geschichte zu verstehen, wie die Kunstgeschichte beurteilen kann, wer die Kunst für ein Erzeugnis der Langweile ansieht, oder die Kriegsgeschichte, wer das Heerwesen für ein Spielzeug erklärt." Ook J O E L e. a. staan blijkbaar niet op mijn standpunt. Ik wijs hier op, niet omdat voor mij zeiven ongeloof als bewijs van onpartijdigheid geldt, maar ter voorlichting van eenen »deskundige" in de Vossische Zeitung van 29 Oct. 1904, die de op den voorgrondstelling van het mystisch-religieuze element in de vóór-Aristotelische ontwikkeling der Grieken, en speciaal in de vóór-Aristotelische philosophie, voor eene Christelijke vinding schijnt te houden. Hij schrijft toch, na op zijne wijze den inhoud van mijne oratie te hebben weergegeven : »Man sieht, es steekt in dieser Richtung doch ein Stück Methode; was vor langen Jahren ein belgischer Klerikaler (Dedekker) bei der Beratung des Unterrichtsgesetzes verlangt hatte, dass die Religion in der Schule »une chause(!) de tous les moments, tous les instants" sein müsse — das bekannte Rezept zur »Kretinisierung des belgischen Volkes" — wird hier in die Tat umgesetzt und w e n n e b e n , w i e hier, bei einem U n t e r r i c h t s f a c h kein r e l i g i ö s e r F a k t o r zu f i n d e n i s t , so l e g t m a n e i n e n s o l c h e n — u n d wer w o l l t e d i e s v e r b i e t e n ? — e i n f a c h h i n e i n " (de spatieering is van mij). Ofschoon in het algemeen, waar het wetenschappelijke zaken geldt, het natuurlijk niet aangaat, op dagbladbesprekingen in te gaan, vond ik dit stukske toch te merkwaardig, om het onvermeld te laten, te meer daar de schrijver zich blijkbaar onder de der zake kundigen schijnt te rekenen. Hij schrijft althans: »Schwerlich wird jemand, der ausserhalb der holländischen Grenzpfähle wohnt, jemals in seinem Leben von einer kalvinistischen klassischen Philologie gehört haben, denn ein solches Wort muss etwa denselben Eindruck machen, wie wenn man von einer kalvinistischen Algebra oder Chemie sprechen wollte, und dieser Eindruck wird bei 99 von 100 Menschen, d i e a u f d e m G e b i e t e d i e s e r W i s s e n s c h a f t e n s i c h e i n i g e r m a s s e n umg e s e h e n h a b e n [ik spatieer], zweifellos überall derselbe, d. h. ein komischer, sein. Der Leser wird bereits geahnt haben, aus welchem Fass diese Marke verzapft wird: sie steht im Wörterbuch der freien, d. h. kalvinistischen Universität in Amsterdam." Deze Amsterdamsche »deskundige" blijkt echter zóó goed op de hoogte te zijn, dat hij eenerzijds noch van de rectorale oratie mijns vaders »De Wetenschap van den Logos", noch van het 2 deel van de Encyclopaedie van Dr. A. K U Y P E R , noch ook maar van het in aant. 140 vermelde werk van L U T T E R B E C K iets schijnt af te weten; — anders zou hij een verband tusschen Calvinisme en philologie zeker niet zoo iets onmogelijks vinden; — andererzijds echter — en dit is erger — de religieuze opvatting der vóór-Socratische ontwikkeling, die zich hoe langer hoe meer baan breekt onder de geleerden, gelijk ik zeide voor een speciaal christelijke inventie aanziet (terwijl toch het specifiek christelijke niet in het constateeren van de aanwezigheid van een religieus element, maar in de beoordeeling daarvan gelegen is), het bestaan van een religieuzen factor in die ontwikkeling loochent, en daarmede toont van al wat door mannen de

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen