Marnix' Byencorf - pagina 43

4.1

Dat Tableau en Byencorf in het citeeren van Hervet's tractaat de een van den ander afhankelijk zijn, blijkt uit dezelfde voorbeelden. Hier doet zich de vraag op, die straks in anderen vorm opnieuw te berde komen zal: Wat werd dan naar Hervet's Fransche tractaat bewerkt, Tableau of Byencorf? Niet het Tableau, moet het antwoord luiden; om dezelfde reden, waarom geen Ned. vert. als aanleiding voor den Ned. Byencorf kan aangenomen worden: de afwijking van vele citaten, ook waar daarvoor geen enkel motief te vinden zou zijn. De vertt. van 1561 en 1566/7 geven klaarblijkelijk meer letterlijk het Fransch weer dan T. en Bc. Begrijpelijk, waar men moet aannemen, dat Marnix, die beide talen door en door kent, zelf vertaalt, als hij citeert; natuurlijk niet letterlijk. Nog een · andere mogelijkheid in theorie: dat Marnix uit een Ned. vert. de citaten voor een Fr. bestrijding zou hebben vertaald, met welke hij ze dan later weer in 't Nedl. zou hebben overgezet, lijkt wel zeer gezocht. Toch vindt ze aanhangers. Zie bI. 21 en aa nt. 91-97. 57) Dringend noodig, want de goede oude drukken zijn zeldzaam; en die van Brussel 1858, door A. Willems, is volstrekt onvoldoende, en voor taalkundige doeleinden onbruikbaar. In plaats van de eerste uitgave tot grondslag te nemen, verbeterd naar de tweede, met toevoeging van het register naar de derde, en de varianten op te geven van 1600, gaat A. W. uit van de editie 1597 - wat hij meedeelt, zonder redenen - en geeft varianten en bijvoegels van ed. 1657, wat hij verzwijgt. Zonderlinge drukfouten wijzen dit uit, als I, 3 wederleyt (I. nederleyt) 4 voghelsanck (I. voghelvanck), 11. Pachtmaal (I. Nachtmaal), 13 van den weggelaten, 244 soude (I. so de), enz. enz. Bovendien ontbreken strenge regelmaat en nauwgezetheid in deze wetenschappelijk doende uitgave. 't Is dan ook een misslag van Dr. Heinsius, dat hij in zijn dissertatie over de faal des Staten-Bijbels deze uitgave heeft gebruikt (zie bI. 166). Hij haalt daardoor meermalen uit den Bc. wat er niet in staat, bv. 17 hartken ; 27, natuyrlyk. Vgl. ook zijn noot bI. 12. 58) Als bijlage vindt men zoo'n herdruk hierachter. 59) Hervet was geen onbekend scribentje. Hij weerde zich danig tegen de Calvinisten in een heele reeks vlugschriften, die soms

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen