Algemeene taalwetenschap en subjectiviteit - pagina 16

14

overtuigende. Achteraf, vanuit een hooger aspect, wordt een dwaling als gemeenschappelijR zichtbaar, en zoo hebben we met meerdere subjectiviteit te doen: de historisch-typische, de individueel-typische en daarnaast de scheppende individualiteit, die telRens de verstarring van het typisch-geword ene doorbreeRt en meteen een nieuwe vorm daarvan voorbereidt. Er is, gezien vanuit het belang van den wetenschappelijRen arbeid tusschen deze drieërlei subjectiviteit een doorgaand en onlosmaRelijR verband. De constellatie der naar Rennis strevende menschelijRe subjectiviteit maaRt de een zoo wezenlijR als de ander. Ware het Rennen van den aanvang af absoluut, zoo zou er noch individuee1e opRlimming noch historische dwaling, noch scheppende geestes-activiteit te onderscheiden zijn. Het is echter met de subjectiviteit anders gesteld: ze is wel eenerzijds de toegang tot alle kennis, maar de schaduw hare bijzondere beperktheid begeleidt ze. De reëele subjectiviteit is nooit alleen. Ze is steeds omringd. Om haar heen, voor en na haar, is er een zaaR, die wereld heet. Het wonder is, dat deze za aR haar niet vreemd blijft maar vertrouwd wordt. Dit is uitgedrukt in het begrip "dispositie". Zoo brengt tot het verstaan der talen het normale subject de dispositie mee. Maar enRel ook deze; want zij die in de wildernis opgroeien blij Ren later tot de uitoefening van hun dispositie niet goed meer in staat te zijn. Dit is een ervaring die een eigenaardige treR in het probleemstellend Rennen bevredigt. In de wereld waar wij als individuen in treden, is OOR het veld der talen. Dat de aanpassing er is, waardoor een bepaalde sfeer ons "eigen" wordt, lijdt geen tWijfel. Wat brengt nu de individuee1e subjectiviteit mee, en wat ontvangt ze? Hoe ver zou ze Romen uit zichzelf, zonder de "hulp" der omgeving? Inzoover als blijkt, dat de dispositie op de omgeving als 't ware "wacht", wordt tevens de oorspronkelijRe betrekRing waarin het individu met de gemeenschap staat, te vaster en mysterieuser. Zoolang het Rennen isoleert heeft men vertrouwen in de concrete individualiteit als in een uitgangspunt. Niets lijRt reëeler. Alle "ver-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen