1907-1908 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 97

87 lijk zouden gebleven zijn, indien er niet nog andere krachten in het spel waren gekomen. Deze krachten zijn de afstootende krachten, welke door hun strijd met de aantrekkende krachten die beweging veroorzaakten, die als het ware als een duurzaam leven der natuur kan beschouwd worden. Door deze afstootende kracht, die zich openbaart als veerkracht der gassen en dampen, als emanentio van sterkriekende lichamen en op andere wijzen, worden de naar hun aantrekkingspunten strevende elementen van hunne rechtlijnige beweging afgetrokken en zijwaarts bewogen, en zoo verandert de loodrechte val in cirkelbewegingen rondom het centrum van attractie. Ten einde dit duidelijk te maken en om de vorming van het heelal goed te kunnen begrijpen, beperkt zich Kant allereerst tot ons zonnestelsel, breidt dan zijne beschouwingen uit tot den oorsprong van hoogere wereldordeningen, om ten slotte de geheele oneindige schepping in een algemeen leerstelsel samen te vatten. Indien dus in eene zeer groote ruimte een punt aanwezig is, dat eene grootere aantrekking uitoefent dan de andere punten, dan zullen deze laatste stoffelijke punten trachten zich naar het eerste toe te bewegen. De eerste uitwerking dezer algemeene beweging of daling is de vorming van een lichaam in het middelpunt van aantrekking, dat steeds in grootte toeneemt en dien ten gevolge met eene steeds grootere kracht de omliggende deeltjes naar zich toe trekt en er zich mede vereenigt. Wanneer nu de massa van dit centraallichaam, zegt Kant, zoodanig is aangegroeid, dat de snelheid, waarmee het de deeltjes, op groote afstanden gelegen, tot zich trekt, door de zwakke graden van afstooting, waarmee de laatste elkaar in de beweging hinderen, zijwaarts gebogen wordt en in bewegingen overgaat, die rondom het centraallichaam, ten gevolge der centrifugaalkracht, cirkels willen beschrijven, dan ontstaan er groote wervels van deeltjes, waarvan ieder door de samenwerking der aantrekkende en der zijwaartsche beweging eene kromme lijn beschrijft. Al deze krommen streven er naar om de deeltjes in een toestand te brengen, dat zij elkaar zoo weinig mogelijk hinderen. Zij zullen dus vooreerst hunne bewegingsrichtingen gelijk trachten te maken, en in de tweede plaats

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen