1907-1908 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 197

187 Voor een deel mag dit misschien hieraan worden toegeschreven, dat de Fransche taal veel minder

zwaar op

de hand is dan de

Duitsche; in de tweede plaats moet men bedenken, dat KANT zijne theorie reeds in 1755 en LAPLACE zijne bekend

maakte, en

hypothese eerst in 1796

dat de sterrenkunde in de 41 jaren, die daar-

tusschen verloopen waren, groote vorderingen had g e m a a k t ; verder mag niet vergeten worden, dat de hypothese van KANT ruimer is dan die van LAPLACE, en dat do eerste derhalve menige moeilijkheid moest overwinnen, die de laatste met stilzwijgen kon voorbijgaan. En eindelijk mag veilig worden aangenomen, dat LAPLACE tengevolge van zijne uitgebreide wiskundige kennis een helderder kijk op de dingen h<),d dan

KANT, en het daarom meestal niet noodig achtte

veel woorden te gebruiken. H e t eerste p u n t van verschil, waarop ik het oog heb, is, dat LAPLACE zijne hypothese begint met een draaienden nevelbol aan te nemen, die eene min of meer duidelijke kern b e v a t ; terwijl KANT, hooger opklimmende, een nevel aanneemt, die niet ronddraait, en dan duidelijk

maakt, op welke wijze de nevelbol zich verdicht en

eene aswenteling verkrijgt. Het

tweede p u n t van verschil bestaat hierin, dat LAPLACE aan

zijn oorspronkelijken nevelbol al dadelijk eene zeer hooge temperatuur geeft;

terwijl KANT dat niet doet, maar tracht te verklaren,

hoe de zon en in 't algemeen elk middelpunt van een planetenstelsel van lieverlede een heet, brandend lichaam moet worden. E e n derde punt, waarin LAPLACE en KANT van elkaar verschillen, is gelegen in hunne beschouwing der kometen.

De eerste rekent

de staartsterren niet tot ons zonnestelsel, en daarom vallen deze eigenlijk buiten zijne h y p o t h e s e ; de laatste daarentegen zegt uitdrukkelijk,

dat hij de kometen niet als eene bizondere soort van

hemellichamen

kan beschouwen, die geheel van de planeten ver-

schillen, en geeft dan ook eene verklaring van hunne zeer excentrische loopbanen. Er schijnt tusschen onze beide geleerden ook eenig verschil te bestaan in de wijze van vorming der planeten.

LAPLACE laat ze

ontstaan uit ringen van dampen, die zich van de zonneatmosfeer afscheiden,

in

stukken

vliegen

en

zich dan tot een

sferoïdisch

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen