1909-1910 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 138

130 eigenschap om associaties op te wekken gaat over op die schorsbeeldeh, welke door subcorticale impulsen begunstigd worden boven andere. Daarom krijgen die voorsteUingen, die associeeren met de betrekkings- vervolgings- en grootheidsideeën de overhand en zoo verdwijnt het verleden in het duister, of het wordt omgewerkt naar den tegenwoordige toestand. Waanvoorstellingen kunnen echter ook nog op andere wijze ontstaan dan door subcorticale prikkels bij corticale zwakte. Dit zien we bij de melancholie en bij de manie, beide prikkelingstoestanden van de cortex. Bii de beschrijving van de melancholie, wijst Meyneit er op, dat de kleinheidswaan, hierbij voorkomende, de antipode is van de betrekkingswaan. De betrekkingswaan brengt immers de geheele buitenwereld nader met den lijder in verband ; bij de kleinheidswaan echter is het gansche wereldbeeld buiten samenhang met het bewustzijn getreden. Dit is oorzaak van de treurige stemming van den melancholiker. Immers dit is remming in het associatiewerk, welke gepaard gaat met afwezigheid van functioneele attractie en hyperaemie, die weer oorzaak is van de treurige stemming. Met deze treurige stemming ontstaan gedachten, over vele zonden, over het benadeeld hebben van anderen, over misdaden en meer van deze sombere voorstellingen. Het mechanisme van de grootheidswaan bij de paranoia, zooals Meynert zich dat denkt, hebben we weergegeven. De grootheidswaan bij den manicus is gemakkelijker te verklaren. We zien bij den nianiacus overmaat van functie, en deze beru.st op de prikkelingstoestand, waarin de cortex verkeert. De functioneele hyperaemie der cellen geeft een vrolijke stemming; maar tevens wordt met de overmaat van beweging een „willen" gehallucineerd, de patient krijgt hierdoor verhoogd zelfgevoel; de vrolijke stemming doet hem daarbij besluiten, dat hij een andere positie inneemt dan vroeger, een positie waarmee hij physiologisch een geluksgevoel verbonden acht. Zoo komt een knecht er toe te denken, dat hij baas is, een arme meent voel rijkdom te bezitten, een ander meent een hooge positie te bekleeden, ja koning of keizer te zijn. Bij den paranoïker zien we echter nóch vroolijkc nóch treurige stemming. Deze zijn gebonden aan den cortex, en we zien deze

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen