1909-1910 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 135

127 ?ijn : zucht naar voortplanting, sexueel genot, zucht naar sterken drank, wijzen ook op een zwakken toestand van den cortex, en overwegende subcorticale invloed Wij vestigen nu opnieuw onze aandacht op de paranoia, met haar hoofdsymptomen : de betrekkingswaan, vervolgingswaan en grootheidswaan. Bij den paranoialijder vindt Meynert vaak hypochondrie, ook beroept hij zich op Westpha', die aan de paranoia een hypochondrische bodem toekent Deze hypochondrische gevoelens doen den lijder steeds aan zijn eigen lichaam denken; zijn eigen „ik" komt meer en meer op den voorgrond. Het proces verloopt nu intenser dan bij de hypochondrie, waar het blijft bij meerdere belangstelling voor het lichaam en vrees voor ziekte. Door de subcorticale hyperaesthesie wordt nu aanhoudend het „ik" op den voorgrond gebracht, aan alle waarnemingen associeert het zich en de betrekkingswaan is ontstaan. Na deze betrekkingswaan ontstaat vervolgingswaan, en na of met deze de grootheidswaan. Het angstgevoel spoelt hierbij een rol. We hebben besproken hoc het angstgevoel in intensieve werking van de subcorticale organen zijn oorzaak vindt; dat deze centra in actie zijn bleek uit de hyperaesthesie van de bulbus, waartoe Meymert meent te mogen besluiten. Voor de vervolgingswaan wijst M. twee bronnen aan. In de eerste plaats brengt het angstgevoel den paranoialijder in de waan van gevaar ; door omkeering derhalve, omdat hij weet, dat degene, die in gevaar is, in angst verkeert. De tweede bron voor de vervolgingswaan ligt in de betrekkingswaan ; door deze immers staat het „ik" in het middelpunt, en is het verband tusschen buitenwereld en het „ik" versterkt, er bestaat meer contact dan werkelijk het geval is. De oorspronkelijke affecten van het „primaire ik", de afweer- en aanvalsvoorstellingen treden nu ook sterker op den voorgrond. We kunnen iets dergelijks bespeuren bij het kind, dat zich door schaduwen vervolgd acht, en in donkere lanen vrees voor overval heeft. De bulbaire hyperaesthesie, het versterkte „primaire ik" brengt dus talrijke afweervoorstellingen mede, die gemakkelijk de overhand verkrijgen, door het angstgevoel. De corticale zwakte, waarover later nog gesproken wordt, begunstigt ook het komen van deze afweervoorstellingen over den bewustzijnsdrempel.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen