1909-1910 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 10

2

Door nauwkeurig de intensiteit van de uitwendige prikkels te meten en hunne onderlinge verhoudingen na te gaan, wilde hij ook doordringen tot het verband met de door hen veroorzaakte gewaar, wordingen. Op deze wijze wilde hij de verhouding tusschen de nerveuze processen en de psychische verschijnselen in het algemeen vaststellen en zoo mogeUjk eene bepaalde wiskundige formule hiervoor vinden. Door deze beschouwingen en onderzoekingen heeft Fechner den grondslag gelegd voor eene nieuwe wetenschap, de psychophysica, die zich ten doel stelt de exacte verhouding tusschen lichaam en ziel aan te geven. Het is de bedoeling in dit opstel, in verband met de boven bedoelde onderzoekingen, een en ander mede te deelen omtrent de verhouding tusschen prikkel en gewaarwording. Naar het mij voorkomt, is dit onderwerp van genoeg belang voor eene broedere uiteenzetting in dit tijdschrift, vooral waar het hier betreft een der grondproblemen van de psychologie. Het menschelijk lichaam heeft verschillende zintuigen, die dienen om uitwendige prikkels op te vangen, en daardoor gewaarwordingen te voorschijn te roepen. Deze prikkels zijn niet anders dan bepaalde bewegingen, die invloed uitoefenen op de finale uitbreiding van de zenuwen in onze zintuigen. Het zijn slechts twee groepen van bewegingen die in dit opzicht kunnen werken als prikkels voor onze zintuigen. In de eerste plaats heeft men de stootbewegingen bij elastische lichamen, die zich tegen elkander voortbewegen; zij zijn de oorzaak van de prikkels voor den tast- en drukzin en ook vooi den gehoorzin. In de tweede plaats heeft men de chemische bewegingen, waarbij eene omruiling van atomen binnen of tusschen de moleculen tot stand komt ; dit zijn de oorzaken voor de prikkels van den smaak- en reukzin en tot op zeikere hoogte ook van den gezichtszin. Het is mogelijk even als elke andere beweging ook deze bewegingsverschijnselen nauwkeurig te meten. Het blijkt dan, dat elke zintuigzenuw slechts is ingericht voor een specifieken of adaequaten prikkel, zoodat het oog alleen voor het licht, het oor alleen voor het geluid gevoelig is. Soms schijnt het alsof ook andere geheel inadaequate

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen