1909-1910 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 136

128 Bij den hypochonder speelt vrees voor ziekte, vrees voor levenlooze objecten de hoofdrol; de paranoiker echter wordt niet op deze wijze ongelukkig gemaakt; hij heeft als vervolgers menschen, alles wat hem wordt aangedaan wordt door menschen, bekenden of onbekenden veroorzaakt. De telefoon, die hun gedachten doet bekend worden ; het electrisch toestel, dat hen beïnvloedt, alles wordt door menschelijke hand bestuurd. Deze waan^ van door menschen vervolgd te worden, vindt zijn oorzaak in het feit dat de lijder zelf is het middelpunt van zijne afweer- en aanvalsvoorstellingen, naar analogie meent hij dus ook dat datgene, waartegen hij zich verdedigen moet, van menschen afkomstig is. Om deze gevolgtrekking nog aannemelijker te maken, beroept de schrijver zich op hetgeen wij zien bij volkeren, die nog staan op lagen trap van cultuur. Zij aanbidden natuurkrachten, hemellichamen, waaraan zij menschelijke eigenschappen toeschrijven; zij brengen offers om hen vriendelijk te stemmen, en vreezen voor hun toorn ; aan die natuurkrachten en gemaakte goden worden dus door hen menschelijke affekten toegekend; de invloed die van hen uitgaat wisselt naar de stemming, waarin zij verkeeren, hun wil is een menschelijke wil, hun toorn een menschelijko toorn, de mensch heeft hier zijn goden naar zijn evenbeeld geschapen. Evenzoo schrijft de paranoialijder hetgeen hem beïnvloedt toe aan menschelijke machten. Er rest nu nog te spreken over de grootheidswaan, de laatste van het systeem door den paranoiker oi^gebouwd. We zagen hoe het „ik" werd uitgebreid, hierin ligt de eerste bron voor de grootheidswaan. Kinderen hebben ook vaak voorstellingen, die we eigenlijk als grootheidswaan moeten beschouwen. Meynert zegt, wanneer een kind de maan wil uitblazen, dan is dit een grootheidswaanidee. Vele aanvalsvoorstellingen van kinderen kunnen we hierbij onderbrengen. De aanvalsvoorstellingen hebben bij de ziekte, die wij bespreken, ook steeds gelegenheid om over den bewustzijnsdrempel te komen, daar zij versterkt worden door de vervolgingswaanideeen. De uitbreiding van het „ik', en deze aanvalsvoorstelhiigen moeten we dus aanwijzen als de bronnen van de

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen