1914-1915 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 78

70

Indien men nu bedenkt, dat het bewustzijn in den slaap veranderd is, de gewaarwordingen niet juist worden waargenomen, bij het denken andere wetten gelden dan bij dag en ook het geheugen niet op dezelfde wijze werkt, dan kan men ook moeilijk verwachten, dat het geestelijk leven in den droom hetzelfde is als in wakenden toestand. Ook heeft men niet alleen met den droomer zelf, maar ook met den uitlegger te maken, die de analyse van den droom moet leiden. Het is niet te verwachten, dat deze altijd een passieve houding aanneemt en onwillekeurig zal hij ook invloed uitoefenen bij het verklaren. Niet alleen doet zich dus de vraag voor of de droom wel juist is weergegeven, maar bovendien is het zeer wel mogelijk, dat bij de verklaring van den droom meer wordt ingelegd dan uitgelegd. Wanneer FREUD toch zijn toevlucht moet nemen tot allerlei middelen, zooals verdichting, verschuiving en verdringing, dan ontbreekt daarbij vrij wel elke waarborg, dat de droom steeds dezelfde beteekenis houdt. En dit wordt nog te minder waarschijnlijk, omdat FREUD in plaats van inductief hoe langer hoe meer deductief te werk gaat onder den invloed van de leer, dat de droom altijd beschouwd moet worden als de vervulling van een wensch, die meestal een seksueelen achtergrond heeft. Velen van zijne leerlingen hebben toch aan dit seksueele moment, dat misschien in pathologische gevallen belangrijke beteekenis kan hebben, veel te groote waarde voor het gewone droomleven toegekend. Dit is duidelijk gebleken uit den grooten invloed, die wordt toegeschreven aan het Oedipus-complex, waarop ik u met enkele woorden heb gewezen. En eindelijk zij er nog op gewezen, dat door FREUD veel te weinig aandacht wordt geschonken aan de lichamelijke prikkels, die toch ontegenzeggelijk ook grooten invloed uitoefenen op het droomleven. Zonder twijfel is het een groote verdienste van FREUD, dat hij meer in het bijzonder heeft gewezen op den grooten invloed van het onbewuste geestesleven, dat in den droom meer op den voorgrond treedt. De zinnelijke gewaarwording kan in den droom bijzonder • sterk zijn, gebeurtenissen, die men reeds lang scheen vergeten te hebben, keeren in den droom in het geheugen terug en ook het gemoedsleven schijnt niet te rusten, maar treedt nu eens remmend dan weer prikkelend op. Toch beweegt men zich

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen