1914-1915 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 110

102

het eigenlijke constantie-principe, dat echter met elk qualitatief energetisme onvereenigbaar is. Het constantie-principe eischt toch, dat alle energiesoorten in wezen één energievorm zijn en wel mechanische energie of in ieder geval zonder rest in dezen eenen energievorm kunnen worden omgezet, (BUSSE). In dit geval kan de wet van het constant blijven der physische energie alleen bestaan in verband met een materialistische beschouwing. Zulk een zuiver mechanische natuurverklaring is echter 7elfs door de physici meer en meer in twijfel getrokken (POINCARE, "') v. D. WAALS '^) en als algeheele verklaringsgrond wel zóó voldoende weerlegd, dat wij niet voor den eisch worden gesteld, elke wet, dus ook die van het behoud der energie, van uit een mechanistisch standpunt te moeten beschouwen. Verruimt men dan ook den blik en ontdoet men zich van den knellenden band der mechanistische opvatting, dan kan men eerst het probleem onder de oogen zien, of de wet van het behoud der energie werkelijk in strijd is met de opvatting, dat in de organismen een principe werkzaam is, dat niet alleen een statisch gerealiseerd idee kan zijn, maar ook wel een onbewust of bewust volgens eigen wetten werkende realiteit en tevens of de meening van het zelfstandig bestaan der psyche en hare wisselwerking met het lichaam door de wet van het behoud der energie weerlegd wordt. De physioloog RUBNER '^) schreef immers nog in zijn boek „Kraft und Stoff im Haushalt der Natur" : „Das Qesetz der Erhaltung der Kraft hatte, wie schon erwahnt für die Physiologie den besonderen Nutzen, das es ein Fundamentalsatz zur Bekampfung der vitalistischen Idee wurde." En HEIJMANS '^) in zijn „Einführung in die Metaphysik auf Grundlage der Erfahrung" meent, dat de theorie van een werkelijke en niet een slechts schijnbare wisselwerking tusschen lichaam en ziel door de wet van het behoud der energie voor een eigenaardig dilemna gesteld wordt. In hoeverre deze opmerkingen juist zijn, is nu geheel daarvan afhankelijk, of de energetische bestudeering der levensverschijnselen het constantie-principe dan wel het aequivalentie-principe als verklaringsgrond aanbeveelt. Wat nu het probleem der wisselwerking betreft, willen wij vol-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen