1919 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 153

139 De psychasthenie draagt een ander karakter. Ik heb reeds vroeger gezegd, dat de ondergrond van dit psychosetype het affect der vrees is. Dit is ook wel een negatief affect, maar geen depressie alleen; bij deze depressie voegt zich hier nog een inwendige spanningstoestand. Naar mijn meening zijn alle symptomen der psychasthenie van dezen grondslag, de vrees, uitgaande te verklaren. Het is dus geheel overbodig hier organische hersenprocessen te hulp te roepen, daar we deze affectieve psychosen voldoende psychologisch kunnen verklaren en zij geheel aan het normale aansluiten. Deze stofwisselings-theorie der affecten is onder een anderen vorm reeds vroeger geuit. De schommelingen in de intensiteit der stofwisseling in het centraal zenuwstelsel zullen toch zeker verband houden met de voeding v^n dit weefsel door de hersenbloedvaten en de verwijding en vernauwing van deze. Feitelijk is dus JELGERSMA'S theorie een andere inkleeding van de oude meening, dat de affectieve psychosen hun oorzaak zouden vinden in de abnormale vulling der hersenbloedvaten. Nu is dit na den dood van den lijder niet meer te constateeren, evenmin als veranderingen in de stofwisseling of voedingsstoornissen en daarmee is het bewijs van deze theorie vrijwel onmogelijk geworden. Nog nimmer is het bewijs geleverd, dat een bepaald materieel hersenproces een bepaald psychisch verschijnsel veroorzaakt of kan veroorzaken. Al wat hieromtrent gezegd en geschreven is, berust op veronderstellingen, die heel dikwijls zeer onwaarschijnlijk klinken, zooals ik boven van de stofwisselingstheorie heb aangetoond. Deze theorie moge niet identiek zijn met de bekende affectleer van JAMES-LANQE, ze herinnert toch zeer sterk aan deze. Dat aandoeningen van onze ziel op ons geheele lichaam grooten invloed hebben en in 't bijzonder op de vulling van ons bloedvaatstelsel is van algemeene bekendheid. Ik behoef slechts te herinneren aan het verbleeken van schrik, het rood worden van schaamte. In deze gemoedstoestanden is echter het verbleeken d. w. z. een sterke vermindering van de bloedstoevoer naar de huid van ons gelaat of het omgekeerde bij het schaamtegevoel niet de oorzaak dier zielsaandoeningen, maar veel eer het gevolg. Ware dit toch niet het geval, dan zou immers steeds, wanneer

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen