1919 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 90

76

Naarmate het onwillekeurig gebeuren autonoom wordt en de wil zijn invloed daarop verliest, vragen we naar de oorzaken van deze ziekteverschijnselen".') ^ ' / * i ^ . . JASPERS beschouwt dus passiviteit als een teeken van het gestoord zijn van iemands zieleleven, en rekent dit als een ervaringsfeit. Verwant aan HEINROTH'S denkbeelden zijn die van na oge p[^,£g 3-) Qg^e onderscheidt naast zinnelijke prikkeopva mgen ^.^^ ^^^ bovenste en benedenste gedachtenstroom: is de bovenste gedachtenstroom overheerschend, dan is iemand geestelijk gezond; de zelfbeheersching moet de benedenste stroom beteugelen, anders komt de droom inplaats van het redelijk oordeel en de lagere begeerten inplaats van de verstandige handelingen. Bij geestesstoornis is de kracht om zelf zijn gedachten te leiden verzwakt of vernietigd; de onwillekeurige associaties overheerschen. De kracht om zelf zijn gedachten te besturen en zijn daden te bepalen, is ook weer psychische activiteit, al gebruikt FRIES dat woord niet. Ook FRIES vindt dus bij alle geestesstoornissen een ontbreken dier activiteit en een overheerschen van passieve geestesprocessen. HEINROTH zelf erkent ook ergens, dat zijn denkbeelden veel overeenkomst vertoonen met die van den philosoof FRIES. FRIES was in vele opzichten een volgeling van KANT ; zijn leerlingen worden daarom gerekend tot de neo-Kantianen. Deze Fries'sche school bestaat nog en geeft verhandelingen uit. In een daarvan geeft MEYERHOF een theorie der geestesstoornissen. •') Hij is van meening, dat we allerlei psychotische ^ • toestanden psychologisch moeten trachten te verklaren ; terwijl we daarnaast de physiologische afwijkingen (somatische) zoo nauwkeurig mogelijk moeten bestudeeren. Deze beide ')

JASPERS.

1. c. pag.

155 en

156.

2) JAKOB FR. FRIES, 1773—1843, behandelt in zijn Handbuch der psychischen Anthropologie ook de geestesstoornissen. ^) OTTO MEYERHOF. Beitrage zur psychologischen Theorie derQeistesslörungen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen