1925 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 59

s^ wendige associaties, en speciaal de klank-associaties toenamen. De begrijpelijke, logische verwantschap komt op den achtergrond tegenover de overeenstemming in klank. KRAEPELIN karakteriseert de associatiestoornis als: vervlakking van den gedachtengang, neiging tot stereotype woordspelingen of nietszeggende grapjes, tot het radbraken in vreemde talen. Dit komt geheel overeen met wat ook in het dagelijksch leven kan worden waargenomen. De hoeveelheid alcohol, die zich bevindt in 2 liter bier, geeft een vermeerdering der klank-associaties, die ook den volgenden morgen nog duidelijk merkbaar is. Hieruit blijkt, dat ook in een toestand, waarin men geheel nuchter is, het denken nog beïnvloed kan zijn. En men heeft hierin ook de sleutel gezien tot het begrijpen van de karakterverandering, die van een regelmatig alcoholgebruik ontstaat, langzaam of sneller, al naar de weerstandskracht is. Een gelijksoortige verandering in de verbinding der voorstellingen doet zich voor bij de uitputting. ASCHAFFENBURG heeft dit bij zich zelf en anderen nagegaan. Na een normalen arbeidsdag, waarin hard gewerkt was, bleef men gedurende den geheelen nacht zonder voedselopname en zonder rust doorwerken, ook met onthouding van genotmiddelen, als thee, koffie, alcohol of nicotine. Elke drie uur, in 't geheel viermaal gedurende den nacht, werden de vermoeiende proefreeksen, die telkens ongeveer drie uren in beslag namen, herhaald. Hierbij bleek nu, dat de begripmatige, logische betrekkingen tusschen prikkelwoord en reactie langzamerhand losser werden, en vervangen werden door zulke associatievormen, die te danken waren aan een lang bestaande oefening. Met toenemende uitputting werkt het prikkelwoord minder door zijn inhoud, meer door zijn klank; er komen ook rijm-associaties, die geheel zinloos zijn, b.v. : s c h e l v i s c h — b e l v i s c h of: g e u r — w e u r , op het hoogtepunt van de uitputting. Ook in ons land heeft men zich uitvoerig bezig gehouden met de bestudeering der associaties. VAN E R P TAALMAN KIP ^) meent, dat de verhouding van inwendige en uitwendige associaties bij een bepaalde persoon in hoofdzaak afhangen van zijn meer of minder zintuigelijke wijze van voorstellen. Bij een toenemenden visueelen aanleg nemen de inwendige associaties af en de uitwendige toe. Het reageeren met werkwoorden hangt, volgens hem, samen met een bijzondere scherpte van bewegingsvoorstellingen. VAN ERP TAALMAN KIP herleidt deze verschillen tot de meerdere of mindere prikkelbaarheid van bepaalde gedeelten der hersenschors, hetgeen samenhangt met een materialistische beschouwing van de psychische processen, volgens ^) Psychiatrische en Neurologische Bladen, 1903.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen