1925 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 57

$r op een contrastvoorstelling, zooals: d a g — n a c h t , l i c h t — d o n k e r , l e v e n — d o o d , b e r g — d a l . Deze contrasten zijn voor ons daarom met elkander verbonden, omdat we ze vaak samen waarnemen of hooren noemen. In de natuur, evenals in het menschelijk leven komen contrasten veel tot uiting; vandaar treden ze ook telkens op den voorgrond in ons bewustzijn. Een ander type wordt gevormd door de associaties volgens ruimtelijke en tijdelijke coëxistentie, d.w.z. het tegelijk voorkomen op dezelfde plaats of in denzelfden tijd, b.v, k e r k — t o r e n , of m o r g e n — d a u w. Ook kunnen doelvoorstellingen leiden tot associaties, zooals: m e s — s n i j d e n , of h u i s — w o n e n . Andere associaties berusten weer op eigenschappen van de voorwerpen, b.v. r o o s — • r o o d , en ten slott» onderscheidt men de klank-associaties, die meestal bestaan in rijnmwoorden, zoools k a a k — v a a k . Wanneer we nu experimenten opstellen, om algemeene regels te vinden voor het verloop van de associaties, zullen we altijd rekening moeten houden met de individueele verscheidenheden, de toevalligheden van de constellatie, de stereotype herinneringen, die steeds de uitkomsten van de proeven beïnvloeden. Deze fouten worden in 't algemeen daardoor van minder invloed, dat we associatieproevsn doen met een groote reeks van b.v. 100 woorden. Dit zijn deels zelfstandige- en bijvoegelijke naamwoorden en werkwoorden. Op deze wijze krijgen we ten slotte toch eenigszins een beeld van de regels, volgens welke in 't algemeen de aaneenschakeling der voorstellingen pleegt te geSCfll'GuGn

ASCHAFFENBURG ^) maakt op het voetspoor van WUNDT een onderscheid tusschen associaties volgens de beteekenis van de woorden, en associaties volgens den klank der woorden. Bij de eerste onderscheidt hij de zoogenaamde inwendige en de uitwendige associaties. Inwendige associaties worden gevormd door de gemeenschappelijkheid van afzonderlijke elementen der voorstellingen; dat zijn de associaties volgens coördinatie en subordinatie ( b o o m — b l a d ) , met praedicatieve betrekking { b o o m — ' h o o g ) , en met doelvoorstelling ( h u i s — w o n e n ) . Uitwendige associatie ontstaan door de gewoonte, dat we de voorstellingen, die aan het prikkel- en het reactiewoord verbonden zijn, tegelijk, zien, hooren, of uitspreken; hierbij worden weer onderscheiden de associaties volgens coëxistentie in tijd en ruimte ( w e g — s l o o t ) , de identiteiten ( w e g — - p a d ) en de spraakherinneringen ( w e g — s t e g ) . Vooral de uitwendige associaties spelen bij de meer ontwikkelden een buitengewoon groote rol. ') (Handbuch der Psi^chiatrie, Allgemeine Symptomatologie /Ier Psychosen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen