1925 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 107

107 dat behalve als hoeveelheid verven van onderscheiden samenstelling bovenal in zijn kwalitatieve eenheid moet worden gekend. Zoo is dan eenzijdig die medicus, die meent, dat hij aan het ziekbed uitsluitend causaa' mag denken. Immers zijn kennis zooals die wordt gedragen door roorphologie, physiologie en psychologie is zelve niet uitsluitend causaal genetisch verkregen En ook al was dit wel zoo, dan nog is aan het ziekbed voor den medicus van meer waarde het individu, dan al zijn tot gemeengoed der medici geworden symptomen. Met de kennis van de symptomen alleen komen we er niet. Daar is meer noodig, iets anders dan de natuurwetenschappelijke denkwijze vraagt en geeft; daar worden we gedwongen te luisteren naar datgene wat zich in het geheel van het individu openbaart, te aanschouwen met heel de ontvankelijkheid van onze ziel wat in dien zieken mensch tot aanschouwing komt Het is die attitude van den menschelijken geest, die in liefhebben en dienen zich openbaart; het is een kennen met verstand en hart. Maar toch altijd weer zóó, dat deze houding, deze visie gepaard gaat met een veelomvattende kennis van hetgeen in causale verklaringen en mechanistische gegevens bekend is Het gaat den waren medicus-therapeut voor alles om den zieken mensch, maar hij moet ook de materieele verhoudingen in het lichaam kenner Ook werkt hij met ziektebeelden; deze zijn voor hem schemata van heuristische waarde, welke niet het ziek zijn determineeren zooals de natuurwetten het physisch gebeuren, maar slechts verschillende naast elkaar staande mogelijkheden voorstellen, waaraan echter geen constitutieve beteekenis toekomt. Met deze kennis toegerust tracht hij den zieke te begrijpen, H^t synthetisch teleologisch onderzoek maakt de causale en analytische kennis niet overbodig, maar weet dat deze voor het kennen van den mensch. ook voor den zieken mensch, niet toereikt. Naast de analyse, die opstijgt tot het hoogere, die genetisch verklaart, staat de synthetische methode van onderzoek, die bij de totaliteit begint — ook aan het ziebed. Tenslotte nog enkele opmerkingen over de beteekenis van deze tweeërlei kenvorm voor de christelijke wetenschap, In elke wetenschap is een bij haar nassende kenvorm overheerschend. In de physica zijn het de mathematische en causale verbanden, in de psychologie is '^e ^'nvnllc, begrijpelijke samenhang het eigen kenprincipe. Alle y'iilp'^even in en om ons trachten we zinvol te verstaan. En waar juist deze verbanden ons dieper doen blikken in het wezen der dingen, daar is de psychologie feitelijk het geliefde voorbeeld van alle kennis der werkelijkheid, waarbij we immers streven naar een volmaakt verstaan, waarbij grond en oorzaak dezelfde zijn. De morphologic en physiologie staan tusschen deze beide in.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen