1925 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 62

62

bineerd zijn, vindt ASCHAFFENBURG juist, dat prikkelwoorden, die affectieve beteekenis hebben, zeer vaak hetzelfde associatiewoord oproepen, ten gevolge van het nauwe verband, dat er tusschen beide bestaat. Vol sterkt niet altijd wordt op prikkelwoorden, die een bepaald gevoel opwekken, abnormaal gereageerd; opvallende reacties hangen veel meer af van een of ander prikkelwoord, dat voor de proefpersoon ongewoon is. Ook bleek, dat de stei'kste complexen vaak zonder invloed bleven op het associatieproces, en dat de reacties op complexwoorden naar hun inhoud, in tijdsduur en wat reproductie betreft, met de doorsnee overeenkwamen. De oorzaak voor het verschil in uitkomsten is gelegen in de instelling van de proefpersoon. Bij experimenten met onbevangenen verloopt de associatie zoo vrij van gevoelsmomenten, dat complexen geen storingen te weeg brengen. Weet daarintegen de proefpersoon, waarop gelet wordt, zooals het bij een gerechtelijk onderzoek het geval is, of vermoedt hij ook maar, dat aan den inhoud der associaties een bepaald gewicht wordt toegekend, dan ontstaat er een sterke spanning van de opmerkzaamheid, speciaal in de richting van de voorstellingen, die met een affect verbonden zijn, en dit kan storend werken, Dat is juist ook het gewichtigste bezwaar tegen de toepassing van het associatieonderzoek als middel tot ontmaskering van aangeklaagden. Want de onschuldige, die ook weet, om welke feiten het gaat, zal door prikkelwoorden, die daarmee in verband staan, wel even goed of wellicht meer geschokt worden dan de schuldige. Ook PROF. L. BOUMAN heeft in een rede voor het Psychiatrisch-Juridisch Gezelschap naar aanleiding van eigen onderzoekingen, uitvoerig op de bezwaren gewezen, die aan het associatie-onderzoek op dit terrein verbonden zijn. ^) Hebben deze associatie-experimenten dan al niet mogen leiden tot een uitvoerige practische toepassing in de psychiatrie, toch zijn zij zeker van waarde geweest voor een nauwkeuriger beeld, dat wij ons kunnen vormen van den samenhang der voorstellingen in ons bewustzijn, en van de verschillende factoren, die dezen samenhang kunnen beïnvloeden. Allengs heeft men leeren inzien, dat deze associatiepsychologie niet het geheele zieleleven kon omvatten. Naast de associalies, die afhankelijk zijn van ons geheugen, is ons zieleleven gekenmerkt door het bewustzijn. Dat bewustzijn beteekent voor ons, dat wij ons voelen als een eigen ik, en i n dat ik hebben wij onze voorstellingen met hun verschillende verbindingen. Ons zieleleven bestaat niet uit een combinatie van voorstellingen, die ^) Psychiatrische en Neurologische Bladen, 1908.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen