1925 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 55

55 Na de vaststelling van deze wet is de belangrijk periode gevolgd van de physiologic der zintuigen. Allerlei waarnemingen werden gedaan op het terrein van de zintuigen, voornamelijk van het gezicht en het gehoor; proeven werden gedaan; wetten werden gevonden; talrijke gegevens werden bij elkaar gebracht. Deze gegevens hadden in de eerste plaats beteekenis voor de physiologic, maar er bestaat toch een nauwe betrekking tusschen het physiologische en het psychologische; de physiologische processen, zooals b.v. de zintuigelijke indrukken, zijn vaak de voorwaarde van de psychische processen, en deze psychische processen leiden aan den anderen kant weer tot de functies van zenuwen en spieren. In de experimenteele psychologie zijn nu de experimenten, die ontleend zijn aan de studie der natuurwetenschappen en der levensverschijnselen, het hulpmiddel, om nader door te dringen in de wereld der psychische processen. Deze experimenteele methode kan echter alleen dan worden toegepast, wanneer bewustzijnsprocessen in lichamelijke uitingen worden omgezet, of omgekeerd een geestelijk proces door prikkels uit de buitenwereld wordt opgewekt. Terwijl men op deze wijze dus weinig gegevens kreeg over de wereld der psychische verschijnselen, over het zieleleven als zoodanig, zijn er andere wegen ingeslagen, om door te dringen tot het voorsiellingsleven en den inhoud van het bewustzijn. Eén van deze wegen is gebaand door de zoogenaamde associatie-psychologie. De Engelschman DAVID HUME, die de associatietheorie heeft opgesteld, verstaat onder associatie: een verhouding tusschen de verschillende gedachten of voorstellingen van den geest, waardoor een bepaalde gedachte, wanneer zij in het geheugen of in onze phantasie voor den dag komt, op zekere hoogte methodisch en regelmatig een andere gedachte te voorschijn roept. Wanneer ik aan iets denk, kan er zich in mijn geest onmiddellijk een andere gedachte bij aansluiten, die op een of andere wijze met de eerste gedachte verbonden is; er kan zich een keten van voorstellingen vormen, waarin de eone voorstelling telkens de andere in het leven roept. Volgens HUME bestaem er nu drie principes voor de vorming van deze voorstellingsreeksen: de gelijkheid, de overeenkomst in tijd en ruimte, en oorzaak en gevolg. Een schilderij leidt onze gedachten yanzelf tot het oorspronkelijke beeld (principe van gelijkheid); het noemen van één kamer in een gebouw brengt geheel natuurlijk de vraag en het gesprek op de andere vertrekken (overeenkomst in plaats); en wanneer wij ons e«n wond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen