1926 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 62

54 zetting meer historisch dan zakelijk verbonden is aan het referaat, waarop ik eerst weer in het aanhangsel terugkom. Vandaar dan ook, dat ik in het begin met opzet den term gebruikte ,,naar aanleiding van". Bij die positieve uiteenzetting ga ik eerst eenigszins nader in op de kentheorie, al kan ik me daarbij in hoofdzaak bepalen tot de analyse der kennis (I). Daarna laat ik even zien de overschatting der natuurwetenschap door de kentheorie (II). Ten slotte tracht ik dan de juiste verhouding tusschen beide te schetsen en de conclusies aan te geven waartoe m'n standpunt leidt inzake de betrekking tusschen mathesis en natuur (IIT en IV). Het aanhangsel biedt, als gezegd, de door het voorgaande gefundeerde critiek. I. DE ANALYSE DER KENNIS. 1. H e t s c h e m a d e r k e n n i s Dit is drieledig. a. Terwijl het in de taal uitgedrukte oordeel het type vertoont: cnderwerp-gezegde-voorwerp, en het oordeel, afgezien van z'n grammatischen vorm niet zelden ingaat in het subject-praedicaatschema, onderstelt kennis immer 'n subject van kennen, 'n waarheid en 'n iets waaromtrent 'n waarheid 'n waarheid is. b. Juist omdat dit schema drie termen biedt, zijn er ook fwee 'verbindingen: de eerste is die tusschen het subject en 'n waarheid; de tweede die tusschen 'n waarheid en het iets waarover 't in die waarheid gaat. Reeds terstond zal het verschil duide'ijk zijn tusschen alle kentheorie die de kennis doet ontstaan uit de biotische tweeheid: individu-omgeving, sn deze beschouwing die geen kennis mogalijk acht zonder het tusschentreden van de waarheid of den geschapen logos. Immers dit soort theorieën ziet in de kennis slechts de twee bovengenoemde momenten en vereenzelvigt deze met die van subject en object. Deze tweeheid brengt dus slechts ééne, zij het ook 'n tweezijdige verbinding mee: het object ,,werkt" op de sensorische zenuwen van het subject en dit op zijn beurt door de -motorische op het object. Inderdaad kent de biologie deze inwer-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen