1926 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 175

165 grootte of quantificeerbare energie. De kentheoretische waarde van al deze structuren is dezelfde: ze zijn analogische figuren; ze vertegenwoordigen 't logische in een veld met inachtneming van z'n steunen op andere velden. In de begrippen, langs den weg van deze structuren gevormd, grijpt men dus meer dan in die bij welke men zich beperkt tot het bijzondere in een gezichtsveld, zonder zich bezig te houden met de plaats die het inneemt in de orde der velden, ,,Grootte" beteekent als analogie alleen ,,quantificeerbaarheid", 'n Stand van zaken in 'n veld waarin de ,,grootte" ligt, moet echter eerst gequantificeerd worden, zal er van 'n grootte sprake kunnen zijn. Eerst daarna zal ze kunnen heeten 'n zeker quantum v a n . . . . De stippels vergen de invulling van een vergelijkingseenheid. Want wel is er 'n logica van de oordeelen over plaatsen, zoodat m de chorologie punt A steeds punt A blijft, maar het oordeel behoort bij de verwerking der kennis en het begrip bij de verwerking. Vandaar dat de logica der oordeelen niet verder komt en de physica, al zal ze nooit iets mogen beweren dat met deze kennis in strijd is, zich hier toch ook niet te rusten kan leggen. Zij heeft van doen met het physische, dat zich op zekere punten bevindt. En de beweging onderstelt, dat dit physische niet aan deze zuiver chorologische punten is gebonden. Eerst de invoering van een vergelijkingseenheid zal dus 'n bepaalden stand van zaken van quantificeerbaar tot een quantum doen worden. Doch vergelijking is eerst mogelijk tusschen twee, die in hetzelfde gezichtsveld liggen. De keuze van de vergelijkingseenheid is dus in zekeren zin — uiteraard is dit niet historisch bedoeld — willekeurig. Of 'k een lengte met een el of een meter vergelijk, doet er weinig toe. Het resultaat is in beide gevallen — naar de bedoeling van de grootte — hare bepaling door 'n getal. Dit kan geschieden op vage wijze met een ,,meer of ,.minder", de eene grootte is dan ,,grooter" dan de ander; 't kan echter ook plaats vinden op een nauwkeuriger manier: dan wordt gevraagd: ,,hoeveel maal meer?" en is het antwoord een getal. Welnu; metinë is bepaling van een benoemd getal op grond van vergelijking van twee concreten, waarbij één van beide als maatstaf, als vergelijkingseenheid optreedt. Immers alleen bij die

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen