1927 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 95

\

85 beschouwd als een der grootste overwinningen van het menschc lijk vernuft. Laat ik er nog even aan mogen herinneren tot welke vondstan deze wet Newton verder leidt. Hij berekent hieruit de verhouding van dz massa's der zon, planeten en wachters; hij verklaart een belangrijke onregelmatigheid in de beweging der maan door de aantrekking der zon en onregelmatigheden in de planetenbeweging door de storende werking van een andere planeet in de nabijheid; hij komt tot een algemeene theorie der getijden; hij leidt uit de afplatting der aarde de praecessie af der aequinoctiën; hij geeft een uitgebreide theorie over de kometen zn toont hoe uit 3 punten de baan ervan kan worden berekend. De wiskundige beginselen der natuurfilosofie noemde Nawton zijn werk en — niet ten onrechte. De begrippen waarmee hij werkt worden door definities vastgelegd, enkele algemeene begiiselen als axioma's ingevoerd en verder worden langs zuiver wiskundigen we^ de verschillende stellingen afgeleid; we hebben hier het klassieke voorbeeld voor de mathematische physica, In 't bijzo'ider blijkt telkens Newton's groot afkeer van onbewezen hypothesen. Hypotheses non fingo, verklaart hij aan het eind van z'n Principia: hypothesen verzin ik niet. Wanneer hij toch op verschillende plaatsen dingen zegt die hij niet streng afleiden kan, drukt hij zich zeer voorzichtig uit. Newton gebruikte dezen vorm van publicatie, zoo geheel anders als die van zijn eerste optische verhandeling, zeker ook wel om tegen de lastige discussies met anderen over ondergeschikte punten gevrijwaard te zijn. Zijn Principia waren tot een afgesloten geheel verwerkt, dat zoo min mogelijk gelegenheid bood tot aanvallen. Toch kon Newton ook ditmaal niet iedereen overtuigen. Inzonderheid kwam hij in strijd met de school van Descartes. Deze had de bewegi.igen der planeten toegeschreven aan wervelstroomen van den aether, zonder dit evenwel mathematisch te kunnen uitwerken. Newton zelf stelt met het oog daarop in zijn Principia een uitgebreid onderzoek in naar de wrijving van vloeistoffen en komt op grond daarvan tot de conclusie, dat de verklaring door wervelstroomen onder groote bezwaren gebukt gaat. Vooral is zij ook in strijd met de beweging der kometen, die dikwijls juist

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen