1935 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 23

17 rallellisme is 't anders Deze leer van het evenwijdig loopen schijnt het psychische veilig te stellen en m h a a r waardigheid te laten H e t is evenwel de w a a r d gheid van een vorst m afzondering, die alle daden van zijn legeerenden minister onderschrijft en er mee meegaa*^ T u s s c h e n psychisch en physisch bestaan zijn hier n 1 geen causale betrekkingen de verhouding van lichaam en ziel is fundamenteel een parallel betrekking Veelal w o r d t deze beschouwing uitgebreid van bewustzijn en schors tot een meer universeel parallellisme waarin ook sprake is van cel-zieien en zelfs van atoom-zielen Al het stoffelijke zou dan bezield zijn grenzen tusschen anorganisch en organisch dier en mensch zijn er dan pi'ncipieel met en de n a t u u r w e t e n s c h a p heerscht toch weer onbeperkt Beoefening van psychologie zou hierbij toch weer neerkomen op de studie van de parallelle natuurverschijnselen m de materie van t zenuwstelsel D e stap n a a r t spmozisme n a a r de identiteit van geest en stof n a a r de twee-zijden-hypothese is geen gioote als men op bovenstaande beschouwingen let V o l g e n s deze Icei is de oorzaak van de evcnwijdigheid van geest en stof t feit dat beide een verschillend aspect van t zelfde zijn O m de verhouding uit te diukk^n zou men hier m bepaalden zm van een veismeltmg kunnen spreken, terwijl de materialistische beschouwing meer een absorptie van t psychische bmnen het stoffelijk mogelijke inhoudt Er is een derde metaphysische leer omtrent die verhouding de psvchomonistischv. Deze gaat uit van t feit dat het geestelijke toch het oer-matenaal onzer ervaring is en de voorwerpen ons lichaam de stoffehjke wereld slechts m onze waarneming met zekerheid bestaan D e stoffelijke dmqen zijn schaduwen van de geestelijke ze kunnen in onze beschouwingen geëlimineerd worden D e verhouding van beide reeksen van werkelijkheid kan dan gekarakteriseeid worden door de v oorden schijn en werkelijkheid , er IS hier een absorptie van t somatische m t psychische Deze oeioude denkwijze van t spiritualisme of idealisme wordt m den nieuweren tijd o a gehuldigd door Fechner en H e y m a n s D e rol die men oogenschijnlijk vervuld ziet door de mateneele buitenwereld w o r d t veivuld door psychische feiten al kunnen die soms buiten-bewust zijn W e r k t m schijn een prikkel door t lichamelijke heen op t psychische dan is t m werkelijkheid het , an sich van den prikkel dat b v op t an sich van t netvlies en waarnemingsvlakte der schors werkt en zoo bewust w o r d t als g e w a a r w o r d i n g Fechnei zelf reeds w as niet blmd voor de kritiek op deze hypothese Als men een toon hoort dan neemt men iets enkelvoudigs w a a r Evenwel is de psychische zijde een gecompliceerd proces in vele hersendeeltjes Elk dezei deeltjes heeft een , an sich M e n kan zich nu onmogelijk die enkelvoudige toon denken als de som van het aantal psychische deeltjes

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen