1937 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 140

130 meen dat het gebruik van het woord ,,zinloos" in dit verband onjuist IS en verwarring sticht, maar neem een oogenblik den term met de definitie over W i l men nu echter een bepaald oordeel als zinloos qualificeeien, dan dient men over een criterium dei zinloosheid te beschikken D e moeilijkheid is daarbij, dat de definitie van het begrip zinloosheid" de kennis der volledige ervaring onderstelt, terwijl onze ervaring steeds slechts onvolledig is D a a r o m kan een bruikbaar criterium slechts bestaan in het feit, dat ons een of meer positieve empirische gegevens bekend zijn, die strijdig zijn met de onderstelling, dat het bedoelde oordeel niet-zmloos is Beschouw het oordeel ,,Een gebeurtenis A op a a r d e is m absoluten zm gelijktijdig met een gebeurtenis B op S i n u s " Dit oordeel is volgens de relativiteitstheorie ,,zinloos", en wel omdat het Michelson-experiment strijdig is met de onderstelling, dat het oordeel niet-zinloos zou zijn Z o o l a n g dit experimenteel gegeven ontbrak, w a s echter de vraag naar de zinloosheid van het oordeel onbeslist, en dus de v r a a g of het ook niet-zmloos zou kunnen zijn een zinvolle vraag E n zelfs als wij thans zeggen, dat het oordeel zinloos IS, mag dit niet geschieden zonder wetenschappelijke reserve H e t IS immers een uitspraak, die zich op de volledige ervaring betrekt, terwijl ZIJ, zelfs w a n n e e r het genoemde criterium w o r d t toegepast, nog altijd op onvolledige ervaring is gegrond T e r e c h t merkt W e i z s a c k e r m een bespreking van Jordan's boek op, dat de theoretische physica eerst dan van het stellen eener vraag afziet, w a n n e e r zij weet, dat die v r a a g zinloos is, maar dat het positivisme dit reeds dan doet, w a n n e e r het niet weet, dat de vraag niet-zmloos is *<*') W e zouden dus willen zeggen, dat M a c h voor w a t betreft zijn bewering, dat de begrippen absolute tijd en absolute ruimte ,,physikalisch smnlos" zijn het gelijk niet aan zijn zijde had, maar wel heeft gekregen Daarbij dient dan nog wel in het oog gehouden, dat hetgeen door de relativiteitstheorie als relatief w o r d t erkend, eigenlijk met is ,,tijd" en ,,ruimte", maar, zooals door M a c h ook is bedoeld, tijdmaaf en ruimtemaat T e r e c h t betoogt E d u a r d M a y , m zijn verhandeling over ,,Die Bedeutung der modernen Physik fur die Theorie der E r k e n n t n i s " , d a t de v r a a g n a a r het objectief, of, zoo men wil zelfs, absoluut karakter van het ,,na-elkaai", dat m het tijdsbegrip en het ,,naastelkaar", dat m het ruimtebegrip tot uitdrukking komt, door de relativiteitstheorie geenszins m ontkennenden zm w o r d t beantw o o r d t'')

W a t IS nu echter de wmst, die de relativiteitstheorie afwerpt voor M a c h ' s positivisme zelf' O m deze wmst te kunnen beoordeelen,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen