1940 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 109

87 tusschen de v e r b r a n d i n g s w a i m t e der voedingsstoffen en de arbeidsprestatie van mensch en dier Opmerkelijk is het verschil m titel tusschen de v e i h a n d e h n g van 1842 en de brochure van 1845 In de eerste is slechts sprake van de krachten der , unbelebte N a t u i ' m de tweede juist van de organische B e w e g u n g " H e t is niet onwaarschijnlijk dat de beperking tot de krachten der levenlooze natuur m 1842 gevolg is geweest van M a y e r ' s gesprekken met zijn vriend Rumelm over de strekking van Mayer s geliefkoosde slagzinnen E \ nihilo ml fit ml fit ad nihilum causa aequat effectum Rumelin u lerp hem daarbij steeds tegen dat Unzeistorbarkeit volstrekt met tot de kenmerken van de organische en Dsychische levensverschijnselen behoort en dus de regel ml fit ad nihilum" geen algemeene geldigheid bezit M a y e r a n t w o o r d d e hieiop dat hij het organische en psychische voorloopig buiten beschouwing wilde laten maar slechts over het physische wilde spreken 14) Niettemin kiest hij in 1845 een titel die doet vermoeden dat zijn beschouwingen juist op de organische natuur betrekking hebben In werkelijkheid is het physisch gedeelte van deze brochure echter het meest belangrijke en al aarzelt hij met langer om ook de organische natuur m zijn beschouwing te betrekken hij beperkt zich daarbi) dan toch tot de anorganische zijde daarvan de stofwisseling warmteproductie en arbeidsprestatie W e l l i c h t heeft M a y e r den titel dien hij later zelf als minder juist erkent ^^) gekozen m de hoop in breeder k r m g belangstelling te vinden Is dit zoo dan werd deze hoop in elk geval met vervuld w a n t ook dit geschrift bleef aanvankelijk in de wetenschappelijke wereld vrijwel onopgemerkt Toch stonden de opvattingen die M a y e r geheel zelfstandig had ontwikkeld en m zijn twee publicaties vastgelegd met meer geheel op zichzelf T') In Engeland w a s James Prescot Joule reeds sinds 1843 bezig met zijn beroemd geworden proeven die tot doel h a d d e n het mechanisch aequivalent dei warmte te bepalen Zijn a a n v a n k e lijke resultaten deelde hi] m A u g u s t u s 1843 mede op een vergadering van de W i s - en N a t u u r k u n d i g e sectie der British Association te Cork In hetzelfde jaar deed de Deensche ingemeui A Coldmg aan de Academie van Kopenhagen verslag ovei analoge proeven en sprak hij het vermoeden van het behoud der energie uit en wel op grond van de opvatting dat natuurkrachten geestelijke mmaterieele onsterfelijke wezens zijn i") In Duitschland publiceerde C Holtzmann m 1845 een berekening van het mechanisch warmte-aequivalent die m principe met die van M a y e r uit 1842 overeenstemde blijkbaar zonder daarvan te hebben

ii^;ïl'5<.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen