1941 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 95

83 biologie, het te gebruiken feitenmatenaal zijn bij de bestudeering dezer grenzen' O m nu tot de zaak over te gaan, willen we uitgaan van het inzicht, dat hier inderdaad een grens aanwezig is, zoodat dus het physische en het organische (plantaardige) inderdaad twee zijn en niet één W a t de nadere uitwerking van dit inzicht betreft stellen we ons op het standpunt, dat vooral door de d u s g e n a a m d e W i j s begeerte der W e t s i d e e is ontwikkeld en dat goed aansluit bij enkele beschouwingen die Bohr ovet deze dingen heeft gegeven •') — Indien iemand denkt, dat we bezig zijn af te dwalen, dan zij er weer even aan herinnerd dat het ons nog steeds te doen is om de grenzen waarbinnen het determinisme zm heeft — dat zijn n 1 de grenzen der n a t u u r k u n d e En het is het beste dat we over de grenzen waarbinnen het zm heeft, dus afgezien van de vraag of het m overeenstemming is met de werkelijkheid, gaan spreken vóórdat we deze vraag gaan trachten te beantwoorden Dit is zóó waar, dat we reed^ een belangrijke wmst zouden boeken uit dit vooronderzoek, ook al zouden we op de vraag van ja of neen om de een of andere reden het antwoord nog schuldig moeten blijven O m concreet te worden ik beweer dat het determinisme, ook al zou ik daaromtrent moeten toegeven tvij weten niet of het w a a r is, dus onafhankelijk van een ja of neen m ieder geval niet geldt voor het plantaardige en hoogere leven — en dit concludeer ik naar aanleiding van ons nu volgende vooronderzoek betreffende de grenzen D a t dit een belangiijke wmst is is duidelijk, immers w a a r d o o r kreeg de vraag naar het determinisme zijn groote klem zijn meer dan wetenschappelijke portee"? W a s het niet door het verband tusschen deze vraag en questies als die van de voorzienigheid G o d s , de vrije wil, verantwcordelijk en dergelijke'' — M a a r ik zou me tot het plantaardige beperken Een plant is niet zonder meer een physisch d m g — van dit filosofisch inzicht ga ik uit, laat dat ditmaal eens niet m discussie zijn Laat ik kortweg zeggen de plant is geen physisch d m g , en dan bedoel ik geen zuiver physisch dmg, w a n t hij heeft wel een physische zijde een physisch aspect Ik kan hem immers wegen dat is constateeren dat de aarde een aantrekking op hem uitoefent en die kracht vergelijken met die op een gewicht uit m'n gewichtendoos of met de spankracht van een veer, verder kan ik m'n plant onderwerpen aan een electrische stroom en zijn , w e e r s t a n d " meten, ik kan van osmose m z'n cellen spreken en de doorlatendheid van de celwanden onderzoeken, etc , etc — Echter de plant heeft ook nog een andere zijde, een zijde die m'n doos gewichten mist " ) , en m'n amperemeter, en m'n osmose-toestel n 1 de organische zijde de biotische zijde En nu komt alles aan op de verhouding van die twee zijden (physisch en organisch) in een plant W a t dat betreft ga ik er dus — zooals gezegd — om te beginnen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen