1946 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 133

125 werden. Uit de afneming van de absorptiegraad van een bepaald deel van het zonlichtspectrum met toenemende hoogte volgt de afneming van de totale tusschen het apparaat en de zon aanwezige hoeveelheid ozon, en daarmee dus impliciet de dichtheidsverdeeling van het atmosferische ozon. In Amerika heeft men ook een registreerapparaat met photocel en filter geconstrueerd, waardoor tijdens de opstijging per radiocommunicatie automatisch de registreeringen werden overgebracht (in de trant van een radiosonde dus). Verder zijn in Amerika ook stratosfeervluchten per bemande ballon ondernomen (Explorer I en Explorer II), waarbij de ozondichtheid direct werd gemeten. Uit de variatie van de totale ozonhoeveelheden in de atmosfeer volgt, dat er blijkbaar processen werken, waardoor ozon gevormd kan worden, maar ook ontleed kan worden. De theorie hierover, die het beste is uitgewerkt (o.a. door C h a p m a n ) , gaat uit van photochemische reacties. Chapman neemt aan, dat voor de vorming van ozon eerst 02-moleculen moeten worden ontleed in O-atomen. Dit vindt plaats door ultraviolet licht met golflengten kleiner dan 0,2 micron. Daarna kan ozon-vorming plaats vinden door de combinatie van telkens een zuurstof-molecuul met een zuurstof-atoom. Ontleding kan weer plaats vinden door reactie met atomaire zuurstof öf door lichtquanten. Tusschen de vormings- en ontledingsreacties zal een bepaald evenwicht op gaan treden, waardoor bij gegeven omstandigheden de evenwichtsconcentratie van het ozon bepaald is. Men heeft op deze wijze zelfs theoretisch de te verwachten ozonverdeeling in de atmosfeer berekend; het resultaat van deze berekening klopt vrij goed met wat experimenteel gevonden is. In het golflengtegebied, w^aar ozon het sterkste absorbeert, is deze absorptie zóó sterk, dat een ozonlaagje van 25 micron (0,025 mm) dikte, bij 76 cm kwikdruk en 0 C , de helft van de opvallende straling (van die golglengte) absorbeert en de helft dus ook overlaat. Een twee maal zoo dik (!) laagje laat dus slechts een kwart over. Een drie maal zoo dik laagje slechts een achtste. Een tien maal zoo dik laagje laat (van die golflengte) slechts een fractie van 1 : 2io of ongeveer 1 duizendste door. En we zagen dat de totale hoeveelheid in de atmosfeer overeenkomt met een ongeveer 100 maal zoo^ dik laagje Het is dus duidelijk, dat verreweg het meeste van het door ozon geabsorbeerde licht in de aller-aller-bovenste lagen van de ozonlaag ,,blijft". Met het gevolg, dat op deze hoogten ( ± 50 km) een vrij aanzienlijke warmte-ontwikkeling plaats vindt. Volgens berekeningen zou de temperatuur op 50 kilometer hoogte in de atmosfeer dan ook + 50 a + 70 C. moeten bedragen. W e zullen nog zien, dat andere van de diverse verschijnselen, die ons wat te vertellen hebben van die hoogten, in de zelfde richting wijzen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen