1946 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 85

n kerndoorsnede van de orde van grootte van 10-2* cm2, d.i. 100 millioen maal kleiner, dan de atoomdoorsnede. Men moet dus reeds op grond van deze globlale redeneering verwachten, dat de kans op het optreden van kernreacties vele millioenen malen kleiner zal zijn dan die voor het optreden van chemische reacties en dat het dus bij de eerstgenoemde reacties veel moeilijker zal zijn het aantal individueele processen groot genoeg te maken om een energieproductie van eenige beteekenis te verkrijgen, dan bij de laatstgenoemde. Inderdaad weegt in verreweg de meeste gevallen van kernreacties het voordeel der hoogere energiewinst per individueel proces bij lange na niet op tegen het nadeel der geringe waarschijnlijkheid. Vandaar dat slechts onder zeer bijzondere voorwaarden, die in de natuur zelf wellicht op de zon en die in de laatste jaren op aarde kunstmatig zijn gerealiseerd, van energieproductie door kernprocessen sprake kan zijn. Alvorens deze bijzondere voorwaarden nader te bespreken, willen wij eerst nog iets dieper ingaan op de eigenlijke oorsprong der energiewinst bij kernreacties. W e kiezen als voorbeeld een kernreactie, die als volgt geschreven wordt: aLi + iH —> gHe + sHe, d.w.z.: de kern van lithium wordt beschoten met een waterstofkern, die een groote snelheid verkregen heeft door een spannmgsverschil van eenige malen 100.000 volt te doorloopen. Men stelt zich nu voor, dat dit projectiel (bij uitzondering) in een lithiumkern dringt en dat daarbij de nieuwe kern : a Be gevormd wordt. Dit is een onstabiel beryllium-isotoop, dat in twee stukken sHe (heliumkernen of a-deeltjes) breekt. Deze a-deeltjes vliegen met groote snelheden in tegengestelde richtingen weg. Zij hebben hun groote snelheden gekregen door de bij de reactie vrijgekomen energie. De vraag is nu : waar is deze energi; vandaan gekomen? Deze energie kan n.l. niet afkomstig zijn van de snelheid waarmede het proton het lithium treft, want ze is vele malen grooter dan deze. Om in te zien, waar deze energie vandaan komt, moeten we uitgaan van het zeer merkwaardige feit, dat de massa van een atoomkern altijd kleiner blijkt te zijn dan de totale massa van de protonen en neutronen, waaruit de kern is samengesteld. Anders gezegd : als een aantal protonen en neutronen zich tot een kern vereenigen, schijnt de wet van behoud van massa niet op te gaan. Toen dit feit door proeven bekend werd, vond men dit echter eerder vanzelfsprekend dan verbazingwekkend, daar reeds in 1905 door Einstein op grond van de relatiteitstheorie was afgeleid, dat tusschen massa en energie een zoodanige betrekking staat, dat verlies of winst van energie steeds met verlies of winst van massa gepaard gaat en omgekeerd. Dit duidt men aan als het principe van de aequivalende van massa en energie. Quantitatief wordt deze aequivalentie uitgedrukt

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen