1946 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 130

122 Noord uitwisseling van lucht tusschen de poolstreken en de gematigde breedten. Antarctica daarentegen wordt min of meer omsloten door een gordel van lage druk op ongeveer 60 Z.B. (met aan de noordzij daarvan de bekende gesloten gordel van westenwinden). Een uitwisseling met lagere breedten vindt lang niet in die mate plaats en de lucht boven het Zuidpoolgebied is dus min of meer gcisoleerd. Vandaar dat een dergelijk proces als we beschreven, n.l. afkoeling in de hoogere stratosfeer, voortgang kan hebben en niet gestoord wordt door verplaatsing van lucht van boven dit gebied naar lagere breedten en vervanging door lucht van lagere breedten. 4. Tot ongeveer 30 kilometer is de samenstelling van de lucht bekend door direct chemisch onderzoek van luchtmonsters, genomen met behulp van bemande of onbemande ballons. Het blijkt, dat minstens tot die hoogte de samens.telling nagenoeg constant is. De voornaamste bestanddeelen van droge lucht zijn : stikstof (N^) 78,08 %; zuurstof (Og) 20,95 %; argon (Ar) 0,93 %; koolzuur (CO2) 0,03 %; de opgegeven getallen gelden in de nabijheid van het aardoppervlak en geven de relatieve hoeveelheden in volumeprocenten aan. Samen maken deze vier 99,99 volumeprocenten van de lucht nabij het aardoppervlak uit, wanneer de waterdamp niet in rekening wordt gebracht (dat deze afzonderlijk wordt genomen vindt z'n reden in het feit, dat de hoeveelheid waterdamp in de lucht aan sterke wisselingen onderhevig is). Van deze vier komen stikstof en argon in zeer constante verhouding voor; de hoeveelheid zuurstof is iets meer variabel en de hoeveelheid koolzuur nog iets meer (zoo komt boven land gemiddeld iets meer koolzuur in de lucht voor dan boven zee). In de resteerende 0.01 % komen o.a. nog voor (in volgorde van afnemende hoeveelheden) : waterstof, neon, helium, krypton, xenon. De hoeveelheid waterstof is zeer variabel. Behalve het water in de atmosfeer zijn hier ook nog buiten beschouwing gelaten eventueele zeer kleine druppeltjes (van de orde van 10-5 mm) van bepaalde chemische stoffen, als bijv. zwavelzuur of nitreuze „dampen" (o.a. ontstaan door verbranding, vooral in de industriestreken), en zeer kleine of grootere vaste deeltjes (atmosferisch stof), terwijl een bijzondere plaats tenslotte inneemt het drie-atomige zuurstof, het ozon (O3), waarover straks nog iets meer. Uit theoretische overwegingen is afgeleid, dat wanneer de verschillende samenstellende gassen van de atmosfeer ieder voor zich in aërostatisch evenwicht zijn, d.w.z. naar boven een zoodanige afneming van de dichtheid vertoonen als zij óók zouden bezitten wanneer elk samenstellend gas voor zich alléén aanwezig was, de lichtere bestanddeelen zich tot op grootere hoogten uitstrekken dan de zwaardere. (Ondefr lichter wordt verstaan : met kleiner moleculairgewicht). Van een lichter gas is n.l. de relatieve afneming van zijn

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen