Zedelijkheid en recht - pagina 63

59 Naar rechtsplicht behoort men elkander het zijne te geven en mag men van elkander het zijne eischen ; naar zedelijken plicht behoort men welwillendheid jegens anderen te betoonen zonder daarbij wederkeerigheid te verlangen. De arme heeft geen recht op uw gave, omdat het uwe het zijne niet is en het is dan ook voor u geen rechtsplicht hem iets te geven, al kan het voor u ook zedelijke plicht zijn. De zedelijke pUcht toch is ruimer van omvang dan de rechtsplicht, omdat de iustitia particularis een deel van de iustitia generalis is. Zij beperkt den rechtsplicht. Naar rechtsplicht moogt ge — zooals Fichte zegt — het laatste lam van den arme nemen, wanneer hij u zijn schuld niet kan betalen; maar uw zedelijke plicht beperkt uw rechtsplicht, stelt grenzen aan uw recht en daarom moogt gij het niet nemen en behoort gij, door hem zijn lam te laten, hem welwillendheid bewijzen. Toch moet het positieve recht, als uitwendige ordening van menschelijk saamleven, u zulk een bevoegdheid geven en tegen den onwillige handhaven door dwang, wijl zonder zekerheid van eigendom geen saamwerken in dat saamleven mogelijk zou zijn. Naar rechtsplicht behoort men elkander het zijne te geven, elkanders rechten te eerbiedigen. Maar, omdat de zedelijke plicht der welwillendheid ook eischt de uitwendige ordening van menschelijk saamleven in stand te houden, eischt de zedelijke plicht een vrijwillige vervulling van op zichzelf afdwingbare rechtsphchten. En ook hier blijkt weer, dat de dwang geen wezenlijke eigenschap van het recht is. Der

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen