Zedelijkheid en recht - pagina 57

53 minimum", gelijk het in de nieuwere literatuur heet, wordt ook bedoeld door onzen Heidelberger Catechismus, wanneer hij, bij de uitlegging van het achtste gebod, leert onderscheiden tusschen het stelen, hetwelk de Overheid straft, en de malae artes et aucupia, welke ook voor stelen gerekend worden door God. Maar bovendien regelt het positieve recht, waar het, in het politierecht, gevaren voor het algemeen belang wil voorkomen of afwenden, ook zulke handelingen waarbij, wijl zij op zichzelf zedelijk indifferent zijn, zelfs het minimum van ethisch gehalte ontbreekt.

Onder de verschillen tusschen de rechtelijke en de zedelijke normen voor de handelingen, heb ik nog niet genoemd dat waarop gewoonlijk het eerst wordt gewezen, den dwang. Ik heb dit nagelaten, niet alleen omdat er ook nog ander dan afdwingbaar recht is, maar ook omdat bij het positieve recht de dwang, zooals Berolzheimer, — van wien wij reeds vroeger zagen, dat hij den dwang kein Wesensmerkmal des Rechts, sondern nur eine Begleiterscheinung, die oft versagt, acht, — schrijft, nicht wesentliches, sondern nurregelmasziges Attribut des Rechts ist. ^^) Hij wijst daarvoor naar de lex imperfecta, die bestanddeel van het recht is, ofschoon zij de dwingende natuur ontbeert, en naar het feit, dat de rechtsdwang op het gebied van het volkenrecht schier geheel, op andere rechtsgebieden dikwijls illusoir is. In den dwang het onderscheidend kenmerk van het recht tegenover de zedelijkheid, „das scheidende Charakteristikum" te zien, noemt Berolzheimer dan ook een „zu verwerfen Scheidung". Men moet hier, meen ik, onderscheid maken tus-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen