GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Oorlog en vrede - pagina 25

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Oorlog en vrede - pagina 25

Rede bij de overdracht van het rectoraat aan de Vrije Universiteit

2 minuten leestijd Arcering uitzetten

19 Is aan deze condities voldaan, dan kan de vrede gesticht worden. Voor die stichting geldt wederom drieërlei eisch: De staatsvorm moet repnblikeinsch zijn, opdat ook de burgeren mee over het voeren van oorlog kunnen beslissen. Het volkenrecht behoort op een foederalisme van vrije staten gegrond te zijn. Het wereldburgerrecht moet beperkt blijven tot de eischen der algemeene gastvrijheid. Om deze stellingen groepeert K a n t zijne beschouwingen en op haar aandachtige overweging dringt hij aan het slot van zijn tractaat aan met het fiere woord: „Dat koningen philosopheeren, of dat philosophen koningen worden is niet te verwachten, maar ook niet te wenschen, daar het uitoefenen van geweld noodzakelijk het "vrije oordeel verstoort. Dat echter koningen of koninklijke volkeren aan de klasse der philosophen niet den mond snoeren, maar deze openlijk spreken laten is voor beide tot verlichting van hun handelen onmisbaar". Welnu de koninklijke wijsgeer heeft gesproken en velen hebben zijn woord gehoord.^) Maar of zij het allen hebben verstaan — is voor meer dan redelijken twijfel vatbaar. Zeer verschillende opvattingen worden omtrent de strekking van het Kantiaansch betoog gehuldigd. Daar zijn er, die twijfelen of K a n t niet door ironischen spot tot het leveren van dit vreemdsoortige vredespleidooi werd gedreven. Anderen stellen den ernst buiten kijf, maar oordeelen toch ook dat K a n t den eeuwigen vrede noch realiseerbaar, noch wenschelijk achtte. „Wat voor den zwerver in de woestenij" — zegt S t e i n — „de stand der zon, voor den in diepen nacht door het donkere woud trekkende de blinkende maanschijf, voor het op het onmetelijk watervlak dobberende vaartuig het kompas is — dat is voor de in oneindige sociale ontwikkeling begrepene mensch') Verschillende oordeelvellingen over K a n t ' s geschrift vindt men op blz. XIII en vlgg. van de Inleiding in R e e l a m ' s uitgave.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 20 oktober 1914

Rectorale redes | 122 Pagina's

Oorlog en vrede - pagina 25

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 20 oktober 1914

Rectorale redes | 122 Pagina's