Oorlog en vrede - pagina 84

16

de internationale tendenzen van onzen tijd de nationale de meerdere zijn, in aantal en kracht. Ongetwijfeld, de kosmopolitische allures zijn vele; maar niet mag worden vergeten dat daar somwijlen is een kosmopolitisch getuigen met den mond, dat inderdaad niet anders is dan een vermomd nationalisme. Bekrompen acht men het om aan hetgeen binnen eigen landsgrenzen en op vaderlandschen bodem wordt aangetroffen, voorkeur te schenken; van wereldeenheid, wereldburgerschap en humaniteitsidee wordt druk gesproken. Die eenheid wordt oprecht begeerd, echter op deze ééne voorwaarde, dat in het wereldregiment eigen nationale macht beslissend is en eigen nationale gedachten den toon aangeven. Menig Engelschman — Ru e d o r f f e r zegt het snedig — is kosmopoliet, mits de wereld Engelsch is en blijft, i) Hij zingt ja de Internationale, maar op de toonzetting van het Eule Brittannia on the waves; hij zint op den eeuwigen vrede, mits deze zij een „pax quam maxime britannica". Ook bij menigen Germaanschen kosmopoliet zijn Duitsche cultuur en wereldhuishouding identieke begrippen. Al laten wij echter dezen imperialistischen bijsmaak buiten beschouwing, dan past nog groote behoedzaamheid tegenover het verhaal van de wassende internationale broederschap. De vermeerderde aanraking tusschen de volkeren verstompt niet het nationaal besef; wel ruimt het verkeer hinderpalen op, maar het brengt ook wederom nieuwe staketselen aan. Het „onbekend maakt onbemind" mag niet leiden tot de conclusie dat nu ook het onderling met elkaar bekend maken der menschenkinderen tot vriendschap noopt. Dikwijls worden daardoor de wrijvingen vermeerderd en de specifieke verschilpunten nog scherper toegespitst. Zoolang de omgang zich tot oppervlakkigheden bepaalt, loopt alles goed van stapel, maar bij sterkeren 1) T. a. p., blz. 32 en vlgg.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen