Oorlog en vrede - pagina 46

40

„het oogenblik van het heerlijkst geluk van den soldaat"/) op wie toepasselijk is de goddelijke beschrijving van het krijgsros: „In het volle geklank der bazuin zegt het: Heah en het riekt den krijg van verre, den donder der vorsten en het gejuich." Zoo spreken niet alleen de van wapengekletter rinkelende militaire snorrebaarden, die de snorkende Lamechs taal op de lippen of in het hart hebben. Neen, zoo spreken ook mannen van wetenschap krachtens wijsgeerige overtuiging. Wij kunnen er niet aan denken hier een keurverzameling te geven van apologieën van den oorlog.' Stilzwijgend gaan we voorbij de zonderlinge redeneeringen van P r o u d h o n , wiens wilde exclamaties met het: „Salut a la guerre! Le veritable Christ pour les masses c'est Alexandre, Cesar, Charlemagne, Napoleon" schier even zooveel blasphemieën zijn. Ook menige, meer bezadigde verdedigingsacte blijft onbesproken. ^) Op de verdediging van één, op die van Prof. S t e i n m e t z , vestigen wij ietwat uitvoeriger de aandacht. Eerst in kleinere verhandelingen, daarna in zijn breed werk Die PMlosophie des Krieges heeft hij tegen de vredesbeweging positie gekozen, terwijl nog voor enkele maanden een tweetal interessante artikelen in het Zeitschrift für Soziahvissenschaft waardevolle bijdragen tot dit onderwerp verschaften. ^) ') Men zie het woord van den Duitschen Kroonprins in Vrede door Beoht, 1914, biz. 8 en v)g. ') Verschillende uitspraken ter verdediging van den oorlog zijn te vinden in de verhandeling van C h a r l e s K i c h e t , La littérature et la paix, in La paix et l'enseignement pacifiste, t. a. p., blz. 133 en vlgg. De woorden van P r o u d h o n vermeldt hij op blz. 149 en vlg. Ook het geschrift van M i c h e l R e v o n , PMlosopihie de la guerre, SaintQuentin, 1896, kan ter oriënteering goede diensten bewijzen. ') De verschillende citaten, door ons vermeld tot uiteenzetting van S t e i n m e t z ' gedachtengang zijn door ons ontleend aan de navolgende geschriften van zijn hand: Oorlog of eeuwige vrede in De Tijdspiegel, 1899, deel 1, blz. 121 en vlgg.; Der Krieg als soziologisches Problein, Amsterdum, 1899; Die PMlosophie des Krieges, Leipzig, 1907; Die Bedeutung des Krieges

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen