Oorlog en vrede - pagina 105

99 van Antwerpen in den Duitschen statenbond zou gelijk staan met het richten van een pistool op de borst van Engeland? De aanval tegen den oorlog op grond van zijn economische nutteloosheid zal in meerdere gevallen alzoo geen indruk maken. Kracht kan van zoodanig streven, dat in de ontstentenis van stoffelijk voordeel de pleitrede tegen den oorlog ziet, niet uitgaan; machteloos en gevaarlijk is het. Onnuttig wordt geacht eene moreele missie, die in de zielsgesteldheid van individuen en volkeren eene verandering zoekt teweeg te brengen; principieele bestrijding van de zondige driften, die den krijg ontketenen, wordt als achterlijke ijdelheid uitgeschakeld. Integendeel, kon worden aangetoond, dat de oorlogslauweren ook het stoifelijk batig saldo doen stijgen, het zwaard zou aan de lendenen worden gegord. Onbewimpeld komt War and Peace, het tijdschrift van de machtige Garton Found<ition, die zich de bevordering van de denkbeelden der ^Groote Illusie" ten doel stelt, hiervoor uit_, wanneer het woordelijk zijn program aldus teekent: „Vrede, de loutere verwijdering of beëindiging van het oorlogvoeren als doel op zich zelf, is niet het motief, dat de pogingen der stichters van dit orgaan beheerscht. Wij gaan niet • te rade met een subjectief ideaal, maar met de onweerstaanbare feiten, die zoowel het ontastbare als het tastbare omvatten. Kon de oorlog aan onze feitelijke behoeften tegemoet komen, wij waren vóór den oorlog". ^) Aanvaarding van dit cynisch materalisme, dat in de zaak van oorlog en vrede het belang tot oppersten rechter en hoogsten wetgever proclameert, snijdt de pacifistische zenuw onherroepelijk door, wijl het verwaarloost het levensbeginsel van alle vredesactie en aan den boozen hartstocht, die lichtvaardig den 1) Typeerend voor N o r m a n A n g e l l ' s gedachtengang is het betoog op blz. 53 en vig. van De groote illusie: „Maar voor iemand, wiens rijkdom voor een g'oed deel afhangt van zijn krediet en op de omstandigheid dat zijn papier „g'oed papier" is in de City, is oneerlijkheid even precair en en onvoordeelig geworden als eerlijke arbeid het was in meer primitieve tijden."

T ."• r-,-j?;-t.^a£ifeiiit2;.-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen