Oorlog en vrede - pagina 55
Rede bij de overdracht van het rectoraat aan de Vrije Universiteit
49 heirscharen zal zijn tegen allen hoovaardige en hooge, tegen allen verhevene, opdat hij vernederd worde en tegen alle hooge en verhevene cederen van Libanon en tegen alle eiken van Basan. En tegen alle hooge bergen en tegen alle verhevene heuvelen. En tegen allen hoogen toren, en tegen allen vasten muur. En de hoogheid des menschen zal gebogen en de hoogheid der mannen zal vernederd worden; en de Heere alleen zal in dien dag verheven zijn." Neen, niet de machtspositie, de brute krachtsaanwending zal der volkeren richtsnoer wezen. De gerechtigheid zal triomfeeren. Gerechtigheid verhoogt een volk, maar de zonde, ook de zonde der machtsoverweldiging, is een schandvlek der natiën. Dat principiëele rechtsstandpunt een oogenblik terzijde gelaten, de voordeelen van den oorlog worden veelszins overschat. Wij erkennen, dat, gelijk een onweer zuiverend werkt, zoo ook de krijg zegenende kracht kan uitoefenen. Hij kan voor inzinking behoeden en prikkelt tot moedsbetoon. Ernstige twijfel rijst bij ons, o f L u d w i g S t e i n in zijn Die Phüosophie des Friedens ^) wel terecht dezen post van het batig oorlogs-saldo schrapt. Hij erkent dat in vroeger eeuw de krijg beteekenis had, maar voor de moderne staten werpt hij geenerlei vrucht meer af. Goede deugden, voorheen in de oorlogen aangekweekt, blijven, eenmaal verworven, „seelische Bestandstücke". Als voorbeeld kiest hij de Hollanders; bijna een eeuw lang hebben zij zich in vrede mogen verheugen. Heeft die rust hun kwaad gedaan? Ziet dien hoekigen en krachtigen „mijnheer" eens aan; schijnbaar onverschillig gaat hij zijn weg, zoolang men hem met vrede laat. Maar wordt zijn nationale eer of vrijheid aangerand, dan ontwaakt in hem weer de leeuw van Oranje en, als eens aan de Spaansche wereldmacht, toont die leeuw den vijand zijn ijzeren klauwen. Het voorbeeld is stree1) Berlijn, 1899, blz. 20 en vlgg.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 20 oktober 1914
Rectorale redes | 122 Pagina's
![Oorlog en vrede - pagina 55](https://geheugenvandevu.digibron.nl/images/generated/rectorale-redes/oorlog-en-vrede/1914/10/20/1-thumbnail.jpg)
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 20 oktober 1914
Rectorale redes | 122 Pagina's