Oorlog en vrede - pagina 95

89 tabaksmonopolie drie vierden, in Italië vier vijfden der legerkosten. Het Russische volk gaf in één jaar voor brandewijn 800 millioen roebels uit, terwijl de landsverdediging 661 millioen kost. 1) De tegenwerping van Die Friedenswarte ^): als het ons gelukt de milliarden voor de krijgstoerusting te sparen, zal het ons op hetzelfde oogenblik ook gelukken de alcoholellende te onderdrukken, is zeker weinig geschikt om den indruk dezer vergelijkingen te verzwakken. Al blijft voor sommige rijken, in weerwil van dit alles, de klacht van schadelijke opdrijving der militaire lasten gegrond, voor Nederland mist zij recht van bestaan. Noch de geldelijke offers, die geëischt worden, noch ook de duur van den diensttijd verraden verkeerde militairistische neiging. Kenners van de historie van ons land en van ons volkskarakter gevoelen dat. niet eene waarschuwing tegen onheilig chauvinisme, maar opwekking tot ernstige nationale plichtsbetrachting voor Nederland vereischt wordt. ^) Indien de benauwdheid, thans uit Europa's ontreddering geboren, als blijvende vrucht brengt een afschuw om het stijgen van het militaire budget als instrument voor onwaardig stembus-succes aan te grijpen, indien landsverdediging ophoudt partijzaak te zijn, indien bij alle schakeeringen de oprechte begeerte wordt versterkt om Neerland tot een weerbaar land op te voeren — dan zou er ten deze reden tot roemen zijn. Met name de invoering van den algemeenen ^) Wij ontleenen deze cijfers aan S t e i n m e t z , Die Philosophie des Krieges, t. a. p., blz. 98 en vlgg. en Zeitschrift fur Socialwissenschaft, t.a.p., blz. 300 en vlg. 2) 16e jaargang, 1914, blz. 225. =>) Opmerkelijk is het getuigenis van den pacifist H a n s W e h h e r g in Die Friedenswarte, 16e jaargang, 1914, blz. 261: „Freilich kann ich es nicht Tinterlassen, an dieser Stelle besonders die holiandische Presse als eine besonders vornehme hervorzuheben. Wer die Zeitungen Hollands aufmerksam verfolgt, muss leider feststellen, dass die grossen Staaten Europas kaum über eine Presse verfügen, die so von jedem Chauvinisme frei ist".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen