Oorlog en vrede - pagina 98

92 — maar toch, Diiitschland boven. De Rijn! De Rijn! Het woord Rijn is leven, het woord Rijn is grootheid, het woord Rijn is macht en kracht." Deze warme patriot, wien de nationale idee in het vleesch en bloed zat, heeft het kosmopolitisme der „Schule" gegeeseld en in onbetwistbaar betoog vastgelegd de rijke productieve kracht, welke in een gezond nationaliteitsgevoel schuilt. Nu wederom de oude kosmopolitische leer in nieuwe gedaante oprijst, voegt het niet de eens bevochten victorie ongedaan te maken. Tegenover hen, die de wereldhuishouding op de spits stellen, moet worden vastgehouden aan de gedachte dat die wereldhuishouding in de volkshuishouding haar richtsnoer en uitgangspunt moet vinden ^); tegenover hen die in bloedeloos kosmopolitisme voor een wereldburgerschap ijveren, het nationalisme beschouwend als eene voorbijgaande phase in de menschelijke ontwikkeling ^), dient de onuitroeibare kracht van de nationale idee te worden gehandhaafd. Het leven in een land met zoo roemrijk een verleden als het onze en onder het regiment van een vorstenhuis zoo koninklijk trouw als Oranje is een zegen die arbeidsvreugde en ') Goede opmerkingen hierover geeft P e s c h , Lehrbuch der Nationalökononiie, 3e deel, Freiburg im Breisgau, 1913, blz. 875 en vlgg. ') Het opstel van W a l d e m a r M i t s c h e r l i c h , Der Nationalismus und seine Wurzeln in S c h m o l l e r ' s Jahrhuch, 36e jaargang 1912, blz. 1285 en vlgg., eindigt met de woorden: „Der Nationalismus mit seinen Begleiterscheinungen ist nicht das Ziel der Entwicklung, sondern nur eine Etappe in dem grossen Entwicklungsprocess der Menschheit, ein Durchgangspunkt, ein Entwicklungszustand, dem in gemessenen Grenzen Aufgaben gestellt sind, mit deren Erfüllung seine geschichtliche Aufgabe vollendet ist. Andere Erscheinungen treten dann auf, die das Interesse der Menschen fesseln, ihre Leidenschaften entzünden und ihre Krafte in den Dienst des Neuen stellen. Das Alte wird vergessen und mehr oder minder verstandnislos stehen die Menschen kommender Tage dem Kingen und Kampfen einer vergangenen Zeit gegenüber." Deze krasse conclusie, waartoe de schrijver in dit hoogst belangrijk artikel komt, klopt niet geheel met de waardeering die voor het verleden aan het nationalisme als „kulturfördernde Kraft" wordt toegekend.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen