Psychische Aktiviteit - pagina 42
Rede gehouden bij de overdracht van het rectoraat der Vrije Universiteit
40 door de proefpersonen als wilsakt wordt beschouwd. Van een mechanische, associatief-psychologische verklaring kan geen sprake zijn, waarschijnlijk is het bewustzijn van het handelen naverwant aan dat wat S T U M P F funkties noemt. Uit de voorafgaande beschouwingen blijkt, dat zoowel bij de experimenten op het gebied der denkpsychologie als bij die op dat der wilsprocessen de psychische aktiviteit op den voorgrond komt, de gedachten zijn zelfstandige vormsels geworden, de begeleidende factoren van het wilsproces komen tegenover het aktueele moment op den achtergrond. De experimenten hebben ons geleerd, dat de verklaringen door de associatie-psychologie gegeven onvoldoende zijn gebleken. Niet de receptiviteit, maar de aktiviteit was de hoofdzaak. O p een gewichtige conclusie mag nog gewezen worden, die in de lijn der nieuwere onderzoekingen ligt. O p het gebied der paedagogiek') gold de aanschouwing als voornaamste principe bij het onderwijs. In de kringen van het Christelijk onderwijs worden meermalen waarschuwende stemmen daartegen vernomen en nu blijkt, dat dit niet geheel ten onrechte geschiedde. Indien men de tegenstelling mocht maken, eencrzijds de aanschouwing, waarbij alles klaar en duidelijk voor oogen gesteld kan worden en anderzijds het niet aanschouwelijke met de kenmerken van vaagheid en onduidelijkheid, dan zou zeer zeker de keuze niet moeilijk zijn. Ook al hecht men echter groote waarde aan de aanschouwing, wat ik gaarne doe, dan nog heeft deze juist genoemde tegenstelling geen recht van bestaan, omdat ook het niet aanschouwelijke, zooals de experimenten leeren, klaar en scherp omschreven kan zijn. Tevens leeren onze beschouwingen, dat men ook in de aanschouwing het denken niet kan missen („eine Beziehung auf Gegenstande, eine Bestimmung von Eigen') KüLPE, Uber die moderne Psychologie des Denkens, S. 1104. 2) KüLPE, 1. c. s. 1105.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 20 oktober 1916
Rectorale redes | 54 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 20 oktober 1916
Rectorale redes | 54 Pagina's