De eenheid der Nieuwtestamentische Godsopenbaring - pagina 47

45

evangelie te scheiden saamgesteld, waardoor hij twee Goden onderscheidt, geheel verschillend, elk van een eigen instrument of (hetgeen meer gebruikelijk is te zeggen) testament om verder ook op te treden voor het geloof aan het evangelie naar de Antithesen". Terecht is uit deze plaats afgeleid (b.v. door ZAHN, G. K., I, bl. 106 en TH. NicoL, The four Gospels in the Earliest Church History, Edinburg en Londen, 1908, bl. 49), dat dus reeds vóór TertuUianus de naam testamentum in gebruik was. Of dit ook reeds voor het Nieuwe Testament, dan wel alleen voor het Oude Testament werd gebezigd, blijkt niet. Dat TertuUianus niet maar het verbond, de bedeeling, maar inderdaad het Nieuwe Testament als boek bedoelt met testamentum of instrumentum, toonen wel plaatsen als Adv. Prax. 15, waar vetus scriptura staat naast novum testamentum, dan Pud. 1 en vooral ook 10, waar van den Herder (van Hermas) wordt gezegd, dat hij niet in het Goddelijk instrument hoort. Zie nog Praescr. 30 en 38. Over de beteekenis van de woorden testamentum en instrumentum bestaat groot verschil, doch daarop kan en behoeft hier niet te worden ingegaan, vgl. ZAHN, G. K., I, bl. 106 vlg., HARNACK, a. w., bl. 137 vlg. ZAHN t. a. p. wijst er op, dat niet instrumentum, dat T. verkoos, maar testamentum in gebruik bleef. Toch komt instrumentum nog lang voor, niet slechts op de bij ZAHN te vinden plaatsen der patres, maar ook nog op het titelblad van de Complutensische Polyglot en het Nieuwe Testament van Erasmus. De eerstgenoemde heeft het woord in een versje, de tweede in den eigenlijken titel, vgl. b.v. Stemmen des Tijds, Jan. 1914 en C. R. GREGORY, Prolegomena, 1884, .bl. 207. '5) De orat. 22; Praescr. 39 (scripturas ex Dei voluntate dispositas, volgt aanhaling van 1 Kor. 11 : 19); Adv. Prax., 20 (nam sicut in veteribus ita in evangelie, totum instrumentum utriusque testament!); Adv. Mare, IV, 2 (het gezag der evangeliën rust op het feit, dat Christus de apostelen riep), 5 (apostolisch gezag). Duidelijk is echter vooral Praescr. 36, waar de heerlijkheid van de kerk van Rome wordt geteekend en het onder meer heet: legem et prophetas cum evangelicis et apostolicis litteris miscet et inde potat fidem eam. '6) Dit mag wel afgeleid uit de verwerping van den Pastor als apokrief Pud., 10 en 20. Toch mag men weer niet zoover gaan, dat men zegt: TertuUianus had reeds een afgesloten Nieuwe Testament. WEISS, a. w., bl. 74 heeft terecht opgemerkt, dat het bezwaar van TertuUianus tegen den Pastor op den inhoud van dit boek was gegrond, niet op het feit, dat er een boek bij het Nieuwe Testament zou komen. Maar dat bewijst te meer, dat TertuUianus het Nieuwe Testament als innerlijke eenheid voelde, de Pastor hoorde er niet in. ") Praescr. 36 (zie noot 15); Adv. Mare. IV, 2: evangelicum instrumentum; IV, 3: apostolorum instrumentum; Resurr. 39, Pud. 12: apostolicum (ca) instrumentum (a); Adv. Mare. V, 6: commune instrumentum (van Lucas); Resurr., 38: instrumentum Joannis; Adv. Mare, V, 2: instrumentum Actorum; Prax., 28: instrumenta eius se. Pauli.; Carne Chr., 2: instrumenta Christi (de geboortegeschiedenis). Ook

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen