De noodzakelijkheid eener christelijke logica - pagina 23
Rede ter gelegenheid van den 52sten Dies Natalis der Vrije Universiteit
I
13
vraag van welke onderstellingen deze methode uitgaat. Inmiddels is het w^el van belang ook op dit tweede punt te letten. Ieder der vakwetenschappen onderzoekt namelijk één functie of zijde van het menschelijk leven. Toepassing van een verkeerde methode berust dus op expansiepolitiek. Nu kan de niet-passende methode ontleend zijn aan het onderzoek van een terrein dat hooger ligt dan dat, hetwelk men wil onderzoeken, ze kan ook zijn de methode van een wetenschap die zich met een lager veld bezig houdt. In het eerste geval onderstelt de methode dat kennis omtrent het lagere bereikbaar is via kennis omtrent het hoogere: men kan haar dan descendeerend noemen. In het tweede geval gaat hij die de verkeerde methode toepast uit van de gedachte dat kennis van het hoogere bereikbaar is via kennis van het lagere: men kan dan gevoegelijk den term ascendeerend gebruiken. Zouden nu alle aanhangers der expansiepolitiek op het terrein der methodologie consequent zijn, dan kon men hen zonder meer in twee groepen indeelen, en hen dus kortweg onderscheiden in voorstanders van de ascendeerende en in die van de descendeerende methode. Dat is evenwel niet het geval; niet zelden past men de verkeerde methode slechts binnen zekere grenzen toe: het resultaat is dan methodendualisme. De Pythagoreeën nu waren het in de quaestie van het methodendualisme onderling niet eens. Maar bij allen vindt men de ascendeerende methode: het is het Ionische element in hun gedachtencomplex. Wel zijn, onder den invloed der Orphiek, velen bij de verklaring van het psychische deze gedachte ontrouw geworden; maar ten eerste geldt dat niet van allen — men denke maar aan ALKMAION, die het psychische beschouwt als de harmonie van het lagere i'^) — en ten tweede blijven ook zij die het dualisme aanvaarden.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 20 oktober 1932
Rectorale redes | 124 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 20 oktober 1932
Rectorale redes | 124 Pagina's