Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 61

53

van oude en nieuwe „litteraire taal" — voorzoover zij genoemde „omgangstaal" niet imiteert — zooveel mogelijk hebben te looche* nen, af te keuren, en terug te dringen. Want niet de beste schrij> vers en sprekers zullen als in de dagen van Vondel en Bilderdijk — tijden van taalkundige verblinding! — op de algemeene bes schaafde taal van het Nederlandsche volk hun stempel zetten, maar de radicale onderwijzers en hun meeloopers zullen haar vormen en vervormen naar de eischen der hun gemeenzame nieuwe taalwetenschap. En wat zij wijzen, zal ieder prijzen. Want wel is principieel alle taalgroei even goed, maar de practijk, en hun vak, behoeven toch eenige ordening en schifting: het „A.B.", de „omgangstaal", biedt de kostelijke gelegenheid om nooit met zichzelf in tegenspraak te komen. Evenwel houdt het positivistis sche, naturalistische beginsel aller voorliefde. Het synthetische taalgebruik zal in, en straks vanzelf ook buiten de school wijken voor den „natuurlijken" analytischen vorm der mededeeling; de affectieve, grilligsspontane taaluiting zal als bij uitstek „levend" worden aangemoedigd, en de beheerschte intellectueeUgrammas tische gedachtesuitdrukking als koud en stijf veroordeeld. De door „onnatuurlijkheid" aanstootgevende voornaamwoorden (welke, enz.) zullen tegelijk met de synthese, die zij dienden, gedurig meer in onbruik raken; en alle door de analyse dreigende moeilijkheden zullen ondervangen worden door het zoeken van „een andere constructie","^ en door de vaste woordorde naar Engelsch voorbeeld. Voor „archaïsmen" — godsdienstige of an* dere —"* zal bij zoo anti^historische taaiopvatting geen ruimte meer zijn (dan mogelijk tot spot), daarentegen zal de ontleening aan vreemde talen welig tieren. Want de onuitroeibare drang om zich te onderscheiden, verbonden met de aangekweekte gemak* zucht in taal, zal het ruimste gebruik maken van de bij „het nieuwe taalinzicht" verleende vrijheid om voor elke (vermeende) bijzondere nuance van beteekenis of gevoelswaarde een vreemd woord aan te nemen. Taaipurisme vindt bij den „vereenvoudigd" niets dan tegenstand. Over de spelling van al deze aanwinsten — waarvoor men, naarmate het aantal groeit, te zekerder, ten be*

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen