Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 18
Rede bij de 54ste herdenking van de stichting der Vrije Universiteit te Amsterdam
10
zou de verhouding eenigszins kunnen wijzigen. Maar ook zij, die geen dialect spreken, zullen, zoodra zij bij eenige gelegenheid gevoelen, de gebruikelijke taalslordigheid niet den vrijen loop te kunnen laten, zich om beter tot de schrijftaal wenden; daar weten zij intuïtief de oefenschooP^. Zoo blijkt de geschreven algemeene taal de draagster bij uit? nemendheid van de saamhoorigheids*, de eenheidsgedachte voor heel ons Nederlandsche volk. Van hoe overgroot belang moet het dan ook zijn, ze in haar eer en aanzien te bewaren, ze in haar vastheid te handhaven, die aan geen gewaagde proefnemingen ten offer te brengen, en ze onder geenvalsche vrijheids? of weten* schapsleus te laten verslonzen! Wie van zijn taal houdt, en door een teekenachtige uitdrukking, een geestigen trek, een klankrijke spreuk, een ontroerend vers sterk getroffen werd, kan soms jaren lang, soms voor zijn leven, dat zóó vasthouden, dat het nu of dan hem plotseling naar de lippen dringt. Halfluide zal hij het voor zich heen spreken. Hoe? Langzaam, aan elk woord, als proevend, zijn vollen klankvorm gevend. Het enkele woord ''^ de volle vormen blijken voor ons taal* gevoel hier van ongewone waarde. Zou het niet goed zijn, ze altijd, en hen alleen, aan te wenden in die algemeene geschreven taal, die ook van de hoogste waardij en de grootste zorg waard bleek? De KoUewijnianen zijn van andere meening. Zij verlustigen zich aan weinig zoo zeer, naar het schijnt, als aan z'n en m'n en m'ns, en 't, en 'm en 'r, alles met komma's; en ie zonder (voor hij) '^ Waarom toch? Uit de paedagogische zucht, om stumperige lezers te bewaren voor te veel klank en klem? Maar dan kan men dag* werk aan toonteekens krijgen. Of omdat de spelling „waar" moet zijn? Die waarheidsleuze komt men herhaaldelijk tegen. Om die* zelfde reden dan vindt men bij hen ook cf'r, ja t'r voor haar; men hoort dat toch maar zoo zeggen. En -die, -tie, ja -nie („toen schreeuwde-nie") als varianten op het hij doorgaans vervangen* de -ie. Ik weet niet, of dit ons bij slagen van de taalrevolutie ook
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 20 oktober 1934
Rectorale redes | 142 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 20 oktober 1934
Rectorale redes | 142 Pagina's