Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 43

35

een verantwoordelijkheid gedekt. "^ Ik breng met die gezindheid ook in verband de hevigheid van den laatsten stormloop, de veel? omvattende strategie, de fijngesponnen tactiek, die te werk werd gesteld. Het scheen te zijn: nu of nooit. Men moest de vrucht plukken, vóór de ontwortelde boom in de diepte zonk. En het geluk — of was het de poHtieke constellatie? — heeft wonderlijk gediend. Maar zal nu het opstandige schoolmannenslegioen, tevreden ge* steld door een eersten bevochten, of geschonken, triomf, tot ge* matigder opvattingen, tot bezadigder optreden, tot eenheid en orde, tot leer en tucht bij het taalonderwijs terugkeeren? Wie het moge verwachten, ik vrees zeer. Het beginsel drijft onweerstaan* baar voort. De revolutiedrift moge voorloopig iets bekoeld blijken — ook dat is nog de vraag —, de evolutiewaan, eenmaal meester geworden, wijkt veel moeilijker uit de geesten. Hier staat de eene levensbeschouwing tegenover de andere, met en bij de taal alle levensverschijnselen en levensuitingen om« vademend. In het stelsel van KoUewijn is geen plaats voor de taal, als gave van God, volkomen goed door den mensch in den staat der rechtheid ontvangen, in zijn val mede aan het zondebederf onderworpen, in Babel door goddelijke gerechtigheid verward en verdeeld, en wisselend overal en altijd tusschen opkomst en verval, veredeling en bederf, bloei en ontaarding. Hoe zeldzaam komt ook zulk een aanschouwing bij taalkundigen klaar tot uiting! Ik vond ze in den tijd vóór Roorda bij De Jager, en ik herinner U, uit den tijd van Wundt, het treffende, tegen Steinthal gerichte, slot van J. Woltjer's redevoering over Het Woord, Zijn Oorsprong en Zijne uitlegging (1908). "^ Bij deze opvatting geen twijfel, of er goed en verkeerd in de taal kan zijn, of slordige en verzorgde taal gelijk recht hebben; "^ of er plaats is voor opzette* lijke, bewuste cultiveering. De mensch heeft den plicht, dat goddelijk geschenk, kenteeken van zijn eigen goddelijke afkomst, nauwlettend en toegewijd te verzorgen en te bewaren. Hoe sterk heerscht daartegenover aan de andere zijde de grondgedachte van noodwendige, niet te stuiten, „natuurlijke" ontwikkeling der

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen