Symptoom of symbool - pagina 22

20

SYMPTOOM

OF SYMBOOL

met zijn eigen categorieën, maar ze zijn vooraf wezensgelijk. Het psychische zijn heeft dezelfde ontische karakteristiek als de kennis daarvan. Uit deze merkwaardige situatie volgt, dat wij iets niet weten op grond van het bewustzijn, maar dat wij het bewustzijn hebben op grond van de werkzaamheid van een reëel psychisch onbewuste. Het weten is niet afhankelijk van het bewuste, maar het bestaat reeds als weten van het psychische zelf. Zoo is het te verstaan, dat inzicht en beleving, weten en werkelijkheid, theorie en wezen verbonden zijn in die eigenaardige ongescheidenheid, die het antieke inzicht kenmerkt. Het symbolisme schept in dezen vorm, hoewel schijnbaar, een primitieve geestesfunctie, een wereldbeeld van nog strenger eenheid en inniger verband, dan het causaal-natuurwetenschappelijk denken vermag, gelijk we o. a. zien bij Freud, Adler, Hartmann en Schilder. Daartegenover staan anderen als Binswanger, Jaspers en Klages, bij wie het minder gaat om het gesloten systeem en de fundeer ing daarvan als wel om den rijkdom in het geestelijk leven. Hier is ruimte voor een onmetelijke veelvuldigheid van betrekkingen. Want elk ding kan symbool zijn van velerlei, kan met één en dezelfde hoedanigheid verschillende dingen beteekenen; en de hoogste dingen hebben hun duizenderlei symbolen. Bij een doorgedacht symbolisme ontmoeten we in elke aanraking met den zieken mensch een harmonisch accoord van symbolen. Deze verstaan in hun diepte en rijkdom is geen taak van de wetenschap alleen. Het lezen van deze symbolen, het verstaan van Gods Openbaring — ook daarin — is als een geschenk, is genade. Het symbool is dan metaphysische objectiviteit, spreekt ook in de psychiatrie de taal van het transcendente. Hier naderen we onze laatste vraag: welke is de werkelijkheid, die in de symptomen als symbolen van het ziek-zijn wordt uitgedrukt ? We weten, dat verschillende ziektetoestanden zich openbaren in onderscheidene symptomen. Maar daarnaast kunnen zeer uiteenloopende vormen van ziekzijn zich uitdrukken in hetzelfde beeld. Deze uitdrukkingsmogelijkheid komt juist veelvuldig voor op het terrein der psychiatrie. Dit behoeft ons niet te ver-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen