Symptoom of symbool - pagina 18
Rede uitgesproken ter gelegenheid van den Dies Natalis der Vrije Universiteit
16
SYMPTOOM
OF SYMBOOL
staat niet daarin, dat ze de wereld en het innerlijk leven afbeelden, maar dat in en door die vormen het Ik en de wereld hun bestemming en wederkeerige afgrenzing verkrijgen. Dit beteekent, dat beide. Ik en de wereld, niet als reeds gegeven grootheden moeten worden opgevat, maar de waarde van eiken symbool vorm ligt juist daarin, dat ze de grenzen tusschen Ik en werkelijkheid uitprepareert. Lang niet altijd gelukt het in de pathopsychologie het symbool te behandelen, gelijk tot nu toe overeenkomstig de symbolen der physica en chemie. Daar zijn het de onaanschouwelijke teekenen, die scherp en ondubbelzinnig het aangeduide in zijn complex van verhoudingen bepalen. Vele symbolen in de psychiatrie : de waan, het visioen en vele andere, zijn aanschouwelijk gelijk de droomen, vol gelijkenis met het aangeduide. Deze symbolen hebben geen pregnante beteekenis, doch kunnen al het mogelijke uitdrukken. Het zijn die symbolen, over welke nooit een encyclopaedie te schrijven is, aangezien ze niet zijn vast te leggen. Ze laten ons tenslotte met een irrationeele rest zitten. Van deze symbolen geldt het woord van Goethe: „Die Symbolik verwandelt die Erscheinung in Idee, die Idee in ein Bild, und so, dasz die Idee im Bild immer unendlich wirksam und unerreichbar bleibt und selbst in allen Sprachen ausgesprochen, doch unaussprechlich bleibe." Om de beteekenis van deze symbolen te verstaan, verwijst de pathopsychologie ons naar de mythe. Juist in de mythe is die geestelijke grondfunctie aan het werk, die 'smenschen doen en laten, zijn lot en vrijheid tracht uit te beelden in een meerduidig symbool, zoekend naar den zin van zijn bestaan. In de mythe ontmoeten we een eigen symbolische denkorde zelfstandig en op zichzelf gelijkwaardig aan andere denkvormen. Het stellen van de mythische symbolen is een poging tot oriënteering, tot het zich rekenschap geven van zichzelf in verhouding tot de wereld, tot zijn medemensch en zijn lot. De mythe is tegelijk de ontdekking van de wereld en van zichzelf. De mythe kenmerkt zich, doordat de tegenstelling symbool en het gesymboleerde haar vreemd is. Beeld en zaak behooren hier bijeen. Mythen vertellen gebeurtenissen, die grond en wezen van het
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van maandag 21 oktober 1935
Rectorale redes | 28 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van maandag 21 oktober 1935
Rectorale redes | 28 Pagina's