Existentieele Exegese? - pagina 6

tentieele exegese verstaan we heden een Schriftuitlegging, die er mede rekent, dat de inhoud van den tekst den uitlegger aangaat, hij wordt er door aangesproken en kan noch mag dien inhoud naast zich neerleggen. In het oogenblik van het aanspreken wordt de Schrift openbaring voor den mensch en moet de mensch een beslissing nemen in bevestigenden of ontkennenden zin. Er is dus geen Woord Gods op zichzelf. Het tua res agitur moet den uitlegger elk oogenblik voor den geest staan. Zoo is er meer sprake van een geesteshouding dan van een methode; de vraag is: in welke stemming wordt de Schrift uitgelegd, wat wil men met zijn exegese bereiken? Zie ik goed, dan is het thans juist tijd om over existentieele exegese te spreken. Het is wel waar, dat het groote debat, dat over deze zaak is gevoerd, al weer een tiental jaren achter ons ligt. Maar voor eenige weken werd Bultmanns kommentaar op het Evangelie naar Johannes volledig. Meer nog dan Barth is Bultmann de pleitbezorger der existentieele exegese. En meer dan in Earths verklaring van Paulus' brief aan de Romeinen komt in Bultmanns werk uit, wat existentieele exegese in de practijk beteekent. Toegegeven moet, dat het boek nog te kort geleden is uitgekomen om er nu reeds een billijk oordeel over te kunnen vellen. Met een boek van dit kaliber gaat dit niet zoo snel. Toch moge een enkel citaat U overtuigen, dat we in Bultmanns kommentaar inderdaad vinden existentieele exegese in de practijk. Bij Joh. 17 : 9 lezen we: Sie steht, da sie sich Gottes Offenbarung in der Entscheidung des Glaubens an Jesus aneignet, in der Unsicherheit alles geschichtlichen Seins, dem kein unmittelbares Gottesverhaltnis gegeben ist. En even verder: Noch deutlicher wird in dieser Motivierung die Situation der Gemeinde. Wohl ist ihre Zugehörigkeit zu Jesus gegrundet in einer geschichtlichen Entscheidung; aber es ist die Entscheidung für das eschatologische Geschehen, nicht für eine bestimmte innergeschichtliche Möglichkeit, für ethische, politische oder kulturelle Werke und Werte. Toch was niet het verschijnen van Bultmanns boek voor mij de eigenlijke reden om tot U over existentieele exegese te spreken. De oorzaak is, dat ik meen, dat er op dit stuk voor de Gereformeerde theologie iets te leeren en iets af te weren valt. Over de existentieele exegese is reeds heel wat geschreven, ze is ook op afdoende wijze bestreden, b.v. door den reeds genoemden Fascher. Er is thans behoefte voor ons om ons tegenover de existentieele exegese te verklaren. De eerste vraag dan, die ik nu aan de orde moet stellen, is deze: hoe is het tot een pleiten voor existentieele exegese gekomen? Om de zaak niet al te diep op te halen, nemen we ons uitgangspunt bij de Hervormers en dan denk ik met name aan Calvijn. De exegese van Calvijn heeft zeker iets existentieels. Zij staat midden in haar tijd. Voor den Geneefschen Hervormer gaat het om den inhoud van den Bijbel. Die ligt niet buiten of naast hem, maar voor hem en spreekt hem aan als Woord van God. Elk oogenblik brengt Calvijns exegese ons in aanraking met de kwesties van zijn 4

,

.•

• , ij - ' M '

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen